خواب یکی از عوامل کلیدی در حفظ سلامتی و رفاه روانی است و اهمیت زیادی دارد. اما در سالهای اخیر، مشکلات و اختلالات خواب در جامعه رو به افزایش است و این مسئله تأثیرات منفی زیادی بر زندگی روزمره افراد میگذارد. یکی از روشهای مؤثری که در حال حاضر برای بهبود کیفیت خواب استفاده میشود، ارتودنسی است. در علم پزشکی، تاثیر ارتودنسی بر خواب و بهبود خواب از طریق ارتودنسی به عنوان یک روش غیر قابل انکار شناخته شده است. اما آیا واقعاً ارتودنسی میتواند به بهبود خواب کمک کند و اختلالات خواب را برطرف کند؟ در ادامه، بهترین متخصص ارتودنسی در تهران به این سؤال پاسخ خواهد داد.
بی خوابی چه مشکلاتی برای ما به وجود می آورد؟
خواب یکی از ضروریترین نیازهای بدن است و کمبود آن میتواند تأثیرات زیادی بر سلامت جسمی و روحی ما بگذارد. نداشتن خواب کافی یا باکیفیت، تمرکز را کاهش میدهد و باعث افزایش احساس خستگی و تحریکپذیری میشود. در بلندمدت، کمخوابی میتواند مشکلات جدیتری از جمله افزایش احتمال ابتلا به بیماریهای قلبی، افسردگی، اضطراب و حتی ضعف سیستم ایمنی را به همراه داشته باشد. در کودکان، کمخوابی میتواند روند رشد و پیشرفت تحصیلی آنها را مختل کند و در مواردی ممکن است به اشتباه به عنوان اختلالاتی مانند ADHD یا اوتیسم تشخیص داده شود.
مقاله مفید: ارتودنسی پیشگیری چیست؟
مشکلات خواب چیست؟
برخی از شایعترین مشکلات خواب عبارتاند از:
- تنفس دهانی: تنفس از راه دهان به جای بینی میتواند منجر به بروز طیف وسیعی از مشکلات سلامت دهان و دندان شود. در این حالت، دندانها در طول شب به جای بزاق، در معرض هوا قرار دارند و این امر خطر پوسیدگی دندانها را به طور قابل توجهی افزایش میدهد، زیرا باکتریها بهخوبی شسته نمیشوند. بافت نرم داخل دهان نیز خشک میشود که میتواند منجر به قرمزی، التهاب لثهها و حتی خونریزی آنها گردد. بوی بد دهان مزمن نیز یکی دیگر از علائم تنفس دهانی است. مشکلات خواب ممکن است به دلیل عدم تأمین اکسیژن کافی به ریهها در حین تنفس دهانی به وجود آید و این امر باعث میشود شما به طور مکرر از خواب بیدار شوید.
- دندان قروچه: اگر در خواب دندانهای خود را به هم فشار میدهید به احتمال زیاد از اختلال دندان قروچه رنج میبرید. دندان قروچه که بهعنوان براکسیسم نیز شناخته میشود، یک مشکل شایع است که میتواند ناشی از استرس، خر و پف، خستگی، آپنه خواب و همچنین مصرف الکل، کافئین و سیگار باشد. دندان قروچه مزمن میتواند منجر به آسیب به دندانها، درد فک، سردرد و گوشدرد شود.
- اختلال مفصل فکی – گیجگاهی: اختلال مفصل فکی – گیجگاهی (TMD) به اختلالی اشاره دارد که مفصلی را در بر میگیرد که امکان خوردن و صحبت کردن را فراهم میکند و فک را به جمجمه متصل میسازد. علائم این اختلال شامل درد در جلوی گوش، قفل شدن فک، صدای کلیک هنگام باز کردن دهان یا جویدن غذا و درد در ناحیه فک است.
مقاله مفید: دندان های نامتقارن
از قبل بدانید: ارتودنسی و سردرد
درمان آپنه خواب با ارتودنسی
آپنه خواب نوعی اختلال در خواب است که باعث قطع ناگهانی و موقت تنفس فرد در حین خواب میشود. این وقفهها ممکن است در طول شب چندین بار تکرار شوند و به بیداری فرد و اختلال در الگوی خواب او منجر گردند. حال این سؤال مطرح میشود که آیا بهبود خواب با ارتودنسی در صورتی که اختلال آپنه وجود داشته باشد، ممکن است یا خیر؟ در پاسخ به این سؤال باید گفت که دلایل زیادی برای بروز این اختلال وجود دارد. برخی از این دلایل شامل تنگی مجاری تنفسی، سن بالا، چاقی، مصرف الکل و دخانیات، ساختار بدنی فرد و مشکلات ارتودنسی هستند. برای درمان آپنه خواب با ارتودنسی نمیتوان یک روش واحد را تعیین کرد، زیرا درمان این اختلال معمولاً وابسته به علت اصلی آن است.
بسته به علت، راهکارها میتوانند شامل تغییر در سبک زندگی، استفاده از داروها، به کارگیری دستگاههای CPAP و در برخی موارد، ارتودنسی باشد. درمان آپنه خواب با ارتودنسی از طریق اپیدنتیکس (Epigenetics) که شامل استفاده از اسپلینتهای دهانی تنظیمی است، انجام میشود. این روش معمولاً با تنظیم موقعیت فک و زبان، میتواند از بروز انسداد مجاری تنفسی جلوگیری کند و کیفیت خواب شما را بهبود بخشد؛ بنابراین میتوان گفت درمان آپنه خواب با استفاده از ارتودنسی و اپیدنتیکس بهعنوان روشی کمخطر و مؤثر شناخته میشود و میتواند به شکل مؤثری به بهبود خواب فرد مبتلا به این اختلال کمک کند.
مطالعه بیشتر: چه دندان هایی نیاز به ارتودنسی دارند؟
درمان دندان قروچه با ارتودنسی
دندان قروچه به وضعیتی اطلاق میشود که دندانهای فک بالا به طور بیش از حد روی دندانهای فک پایین فشار میآورند. این مشکل معمولاً بهعنوان یک اختلال ارتودنسی شناخته میشود و پزشکان بر این باورند که در صورت بروز دندانهای قروچه، امکان بهبود خواب با ارتودنسی وجود دارد. اختلال دندانهای قروچه میتواند منجر به مشکلاتی نظیر فشار زیاد روی دهان، اختلالات گوارشی، سایش نامتوازن دندانها و تشدید درد مفاصل فک شود. روشهای درمان دندان قروچه زیاد است، اما ارتودنسی بهعنوان یکی از روشهای شایع و مؤثر برای درمان دندان قروچه شناخته میشود. در مورد کودکان، توسعه نامناسب فک میتواند عامل بروز دندان قروچه در خواب باشد. به همین دلیل، هنگام مراجعه به درمانگر، معمولاً پیشنهاد او برای حل این مشکل، ارتودنسی است. این درمان با استفاده از ابزارهای تنظیمی، بهمنظور تصحیح موقعیت دندانها و برطرف کردن اختلالات بین فکها انجام میشود. از جمله روشهای ارتودنسی برای درمان دندان قروچه میتوان به استفاده از بریسها (Braces)، پلاکهای شفاف (Invisalign) و ارتودنسی لینگوال (Lingual Braces) اشاره کرد. این ابزارها به بهبود ترتیب دندانها، تنظیم موقعیت فکها و بهبود چشمگیر وضعیت دندان قروچه کمک کرده و زیبایی و عملکرد دهان را بهبود میبخشند.
درمان اختلال مفصل گیجگاهی فکی با ارتودنسی
از دیگر عواملی که میتواند باعث اختلال در خواب شود، اختلال مفصل گیجگاهی فکی است. اختلال صدای مفصل فک یا به طور دقیقتر، اختلال دیسکهای مفصل گیجگاهی، یکی از رایجترین اختلالات در مفصل فکی انسان است. این اختلال میتواند منجر به درد، عدم تحرک راحت در ناحیه مفصل فکی و سفتی فک شود و معمولاً به علت جابهجایی یا آسیبدیدگی دیسکهای موجود در مفصل فکی ایجاد میشود. درمانهای موجود برای این اختلال به شدت و علت آن بستگی دارد. با این حال، در بسیاری از موارد، ارتودنسی بهعنوان درمانی مؤثر برای رفع این مشکل پیشنهاد میشود؛ بنابراین، میتوان گفت که ارتودنسی و بهبود خواب رابطهای مستقیم دارند. به طور کلی، برای درمان اختلال مفصل گیجگاهی فکی از ارتودنسی استفاده میشود. این روش با تنظیم موقعیت دندانها و فک به تعادل و هماهنگی بهتر مفاصل فکی کمک کرده و درد و مشکلات ناشی از این اختلال را کاهش میدهد؛ بنابراین، اگر با اختلال در مفصل گیجگاهی فکی و احساس درد در ناحیه فک یا عدم تحرک آن مواجه هستید، ارتودنسی یکی از گزینههای درمانی مؤثر است. به همین دلیل، ارتودنسی و بهبود خواب میتوانند رابطهای مستقیم با یکدیگر داشته باشند و ارتودنسی میتواند به بهبود کیفیت خواب شما کمک کند.
لینک مفید: هزینه ارتودنسی سال ۱۴۰۳
بهبود خواب در مطب دکتر مهریزی
در این مطلب سعی کردیم به این پرسش پاسخ دهیم که آیا بهبود خواب با ارتودنسی ممکن است یا خیر و در همین راستا به بررسی مشکلات و اختلالات خواب و راهکارهای درمانی آنها پرداختیم. همانطور که مشاهده کردید، ارتودنسی یکی از اصلیترین و مؤثرترین روشهایی است که در علم پزشکی برای درمان بسیاری از اختلالات خواب به کار میرود. در مطب دکتر مهریزی تمام خدمات ارتودنسی مانند ارتودنسی کودکان، ارتودنسی ثابت، ارتودنسی متحرک، ارتودنسی نامرئی، ارتودنسی بزرگسالان، ارتودنسی لینگوال و ارتودنسی سرامیکی انجام می شود. برای دیدن نمونه درمانهای ارتودنسی بر روی لینک مربوطه کلیک کنید و برای رزرو وقت مشاوره کافیست فرم زیر را کامل کنید.