استرس یکی از ویژگیهاو عوارض رایج زندگی مدرن است؛ اما تأثیر آن بر سلامت دندان اغلب مورد توجه قرار نمی گیرد. در این مقاله قصد داریم به ارتباط پیچیده بین استرس و سلامت دهان و دندان نگاهی بیاندازیم. اینکه استرس چه تاثیری بر دندانها و سلامت دهان دارد و راهکارهای مدیریت موثر استرس برای سلامتی مطلوب دهان و دندان را بررسی خواهیم کرد. این مقاله توسط دکتر احسان مهریزی، بهترین متخصص ارتودنسی در سعادت آباد، نوشته شده است. با ما همراه باشید.
بیشتر بدانید: فک درد عصبی
شناخت استرس و مکانیسم های آن
استرس یک واکنش طبیعی است که بدن ما برای مقابله با چالش ها و تهدیدها از آن استفاده می کند. وقتی با استرس مواجه می شویم، هورمون هایی مانند کورتیزول به سیستم ما سرازیر می شوند و ما را برای مبارزه یا فرار آماده می کنند. در حالی که این واکنش کوتاه مفید است، استرس طولانی مدت یا مزمن می تواند اثرات نامطلوبی بر جنبه های مختلف سلامت ما از جمله سلامت دندان داشته باشد. مثلا وقتی تحت استرس هستیم، ممکن است بدون اینکه متوجه شویم فک هایمان را به هم فشار می دهیم یا دندان قروچه می کنیم. این پاسخ ناخودآگاه می تواند به طیف وسیعی از مشکلات دندانی منجر شود و عمیق تر کردن رابطه بین استرس و سلامت دندان را ضروری می کند.
پلاک دندان، لایه ای چسبناک از باکتری ها است که عامل اصلی پوسیدگی و بیماری های لثه محسوب می شود. برای آشنایی بیشتر با این “دشمن خاموش سلامت دهان” و راه های پیشگیری از آن، اینجا کلیک کنید.
ارتباط سیستمی
بدن ما یک سیستم بهم پیوسته است و سلامت یک سیستم همواره بر سایر قسمتها تأثیر میگذارد. پیوند سیستمی نیز از این قاعده مستثنی نیست. استرس بر سیستم ایمنی بدن تأثیر می گذارد و بدن را مستعد ابتلا به عفونت ها و شرایط التهابی می کند. این ارتباط برای درک بهتراینکه چگونه استرس می تواند منجر به مشکلات دندانی شود، بسیار مهم است.
سفت شدن عضلات فک و صورت معمولاً بر اثر استرس، دندان قروچه یا مشکلات مفصل فکی گیجگاهی ایجاد می شود و می تواند منجر به درد مزمن، خستگی عضلانی، دشواری در باز کردن دهان، احساس فشار در ناحیه صورت و حتی بروز سردرد های مکرر و آزار دهنده شود.
شناخت علائم مشکلات دندانی مرتبط با استرس
بسیار مهم است که از علائمی که نشان دهنده مشکلات دندانی مرتبط با استرس هستند آگاه باشید. علائم شایع عبارتند از افزایش حساسیت دندان، درد فک و سردرد.
لینک مفید: هزینه ارتودنسی کودکان
ثبت درخواست مشاوره
برای دریافت مشاوره و یا رزرو نوبت با دکتر احسان مهریزی، متخصص ارتودنسی و ناهنجاری های فک و صورت، فرم زیر را پر کنید.
تاثیر استرس بر سلامت دهان و دندان:
استرس و دندان قروچه:
هنگامی که استرس در زندگی ما جای می گیرد، می تواند به مکانیسم های مقابله ای ناسالم منجر شود. دندان های خود را به عنوان سربازانی قوی تصور کنید که آماده مقابله با چالش های جویدن و گاز گرفتن هستند. با این حال، دندان قروچه آنها را به قربانیان ناخواسته نبردی تبدیل می کند که در آن ثبت نام نکرده اند. وقتی دچار استرس می شویم، بدون اینکه متوجه شویم فک هایمان را می فشاریم. حتی گاهی اوقات در خواب این اتفاق میافتد. استرس مزمن می تواند منجر به ایجاد این عادت ناخودآگاه شود و باعث فرسایش مینای دندان، شکستگی دندان، درد فک و سردرد شود.
بیشتر بدانید: درد فک
بیماری لثه و استرس:
زمانی که استرس باقی بماند، می تواند سیستم ایمنی بدن ما را به خطر بیندازد و ما را در برابر عفونت ها، از جمله بیماری لثه، آسیب پذیر کند. التهاب لثه و پریودنتیت ممکن است به داخل بدن خزیده و در صورت عدم درمان باعث تورم، خونریزی لثه و از دست دادن بالقوه دندان شود. لثههای ما نقش مهمی در حمایت از دندانهای ما دارند، دقیقاً مانند شالوده خانه. وقتی استرس این پایه را ضعیف می کند، ساختار متزلزل می شود و سلامت دهان و دندان ما در خطر است. اطمینان از قوی بودن لثه برای حفظ سلامت دندان ضروری است.
اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMJ):
فشار دادن فک و دندان قروچه ناشی از استرس می تواند به ایجاد اختلال مفصل گیجگاهی فکی کمک کند. این وضعیت باعث درد، سفتی و کلیک در مفصل فک می شود که بر عملکرد دهان تاثیر می گذارد.
نادیده گرفتن بهداشت دهان و دندان:
زمانی که استرس داریم،اغلب نیازهای اساسی خود را به طور جدی نادیده میگیریم. برنامههای شلوغ و ذهنهای پریشان ممکن است منجر به حذف منظم مسواک زدن و نخ دندان کشیدن شود.هنگامی که از مراقبت از دهان خود غافل می شویم، محیطی را برای مشکلات دندانی مانند حفره ها، تجمع پلاک و بوی بد دهان ایجاد می کنیم. به عادات بهداشت دهان و دندان خود به عنوان یک سپر محافظ برای دندان های خود فکر کنید. وقتی استرس این سپر را زیر پا می گذارد، باکتری های مضر فرصتی برای ایجاد ویرانی در دهان شما پیدا می کنند. اجازه دادن به استرس در مراقبت از دهان شما می تواند منجر به عواقب طولانی مدت شود.
غذاهای خوشمزه و اثرات ناخوشایند:
برخی از غذاها اغلب در مواقع استرس به آرامش ما تبدیل می شوند. متأسفانه، این خوراکیهای شیرین و نشاستهای هستند که دندانهای ما را خراب میکنند. خوردن میان وعده های ناسالم می تواند پوسیدگی دندان را تسریع کند و سلامت دندان ما را به خطر بیندازد. آیا در هنگام بروز استرس به بستنی، شکلات یا چیپس سیب زمینی روی می آورید؟ زیادهروی در مصرف آنها ممکن است تسکین موقتی ایجاد کند، اما هزینه دارند. قند و کربوهیدرات اضافی در این غذاها تبدیل به انبوهی از باکتری های مضر در دهان شما می شود.
غفلت از قرار ملاقات های دندانپزشکی تحت استرس:
معاینات معمول دندانپزشکی برای حفظ سلامت دهان و دندان بسیار مهم است. با این حال، استرس می تواند باعث شود که این بازدیدها را نادیده بگیریم یا به تعویق بیندازیم. اجتناب از قرار ملاقات های دندانپزشکی می تواند به مشکلات اساسی اجازه دهد که کنترل نشده پیشرفت کنند و بعداً منجر به مشکلات مهم تری شوند. دندانپزشک شما مانند متحد بهداشت دهان و دندان شما است و مراقب دندان ها و لثه های شماست. نادیده گرفتن معاینات دندانپزشکی به دلیل استرس مانند نادیده گرفتن حمایت متحد خود در زمانی است که بیشتر به آن نیاز دارید. ویزیت های منظم می تواند مشکلات را زودتر تشخیص دهد و شما را از درمانهای بیشتر دندانپزشکی نجات دهد.
زخم های دهان و استرس:
استرس سیستم ایمنی بدن را ضعیف می کند و بدن را مستعد ابتلا به عفونت های دهانی مانند آفت و تبخال می کند.
دهان خشک:
استرس می تواند مانع تولید بزاق شود و باعث خشکی دهان شود. بدون بزاق کافی، خطر ایجاد حفره در شما افزایش می یابد.
فراتر از تاثیر فیزیولوژیکی، استرس اغلب باعث ایجاد عادات مضری می شود که می تواند بر سلامت دندان تاثیر بگذارد. ناخن جویدن و فشردن دندان ها رفتارهای رایج مرتبط با استرس هستند که می توانند به دندان ها و لثه ها آسیب برسانند. شناسایی و پرداختن به این عادات برای حفظ سلامت دهان و دندان ضروری است.
سوال شما: ارتودنسی ثابت چیست؟
راهبردهای مقابله با استرس و سلامت دندان:
یادگیری مقابله با استرس و مدیریت آن به محافظت از سلامت دندان شما کمک می کند. شما می توانید استرس را به روش های مختلفی مدیریت کنید، از جمله:
- رسیدگی به علل زمینه ای
- ورزش منظم
- داشتن یک رژیم غذایی سالم
- انجام تمرینات تنفس عمیق
- ۷-۸ساعت خواب در شب
علاوه بر این، مهم است که از سیگار یا الکل به عنوان مکانیزم مقابله با استرس استفاده نکنید، زیرا می تواند سلامت دندان شما را به خطر بیندازد. اگر استرس و اضطراب شدیدی را تجربه می کنید و در مقابله با آن مشکل دارید، ممکن است نیاز به کمک حرفه ای داشته باشید.
آنچه گقتیم…
مدیریت استرس نه تنها برای سلامت کلی ما بلکه برای سلامت دندان ما نیز ضروری است. استرس را مانند اژدهایی تصور کنید که باید رام شود. اگرچه ممکن است دلهره آور به نظر برسد، اما شما قدرت کنترل آن را دارید. درگیر شدن در فعالیت بدنی منظم می تواند اندورفین را آزاد کند، که از بین برنده استرس طبیعی بدن ما است. تمرینات مدیتیشن و تمرکز حواس می تواند به پاکسازی ذهن شما و ایجاد حس آرامش کمک کند.
مطالعه بیشتر: بهترین متخصص ارتودنسی در تهران