دکتر احسان مهریزی

دندان نهفته

دندان نهفته

دندان نهفته به دندانی گفته می شود که به جای رویش در موقعیت صحیح خود در قوس دندانی، در زیر بافت لثه یا استخوان فک گیر کرده است. این عارضه که بیشتر برای دندان های عقل و نیش فک بالا رخ می دهد، می تواند منجر به مشکلات متعددی از جمله درد، عفونت، آسیب به دندان های مجاور و ایجاد کیست شود. تشخیص به موقع و برنامه ریزی یک طرح درمانی مناسب، که اغلب ترکیبی از جراحی و ارتودنسی است، برای جلوگیری از این عوارض ضروری است. در این مقاله جامع که با نظارت یک متخصص ارتودنسی غرب تهران تهیه شده، به بررسی کامل علل، روش های تشخیص و جدیدترین متدهای درمانی برای هدایت دندان های نهفته به جایگاه صحیح آن ها می پردازیم.

ثبت درخواست مشاوره

برای دریافت مشاوره و یا رزرو نوبت با دکتر احسان مهریزی، متخصص ارتودنسی و ناهنجاری های فک و صورت، فرم زیر را پر کنید. 

آشنایی با انواع دندان نهفته و شیوع آنها

اگرچه نام دندان نهفته اغلب با دندان عقل گره خورده است، اما این عارضه می تواند برای هر دندانی رخ دهد. شناخت انواع آن به درک بهتر پیچیدگی درمان کمک می کند.

آشنایی با علل اصلی ایجاد دندان نهفته

دلایل مختلفی می توانند در روند طبیعی رویش یک دندان اختلال ایجاد کرده و منجر به نهفته شدن آن شوند. این دلایل می توانند ژنتیکی یا محیطی باشند.

مال‌ اکلوژن به نا هماهنگی در قرار گیری دندان‌ ها و فک‌ ها گفته میشود که میتواند باعث مشکلات زیبایی، گفتاری و عملکردی در دهان شود و نیازمند درمان ارتودنسی است.

علائم و نشانه‌ های دندان نهفته

ممکن است سالها بدون علامت باقی بماند و تنها در عکس‌ برداری‌ های روتین تشخیص داده شود. اما در برخی موارد، میتواند با درد، التهاب لثه، بوی بد دهان، تورم فک یا حتی جا به‌ جایی سایر دندانها خود را نشان دهد. در صورت مشاهده هر یک از این علائم، مراجعه به دندانپزشک ضروری است.

شاید ندانید: تاثیر وراثت و ژنتیک در ارتودنسی

اهمیت تشخیص زود هنگام دندان نهفته

مطالعات جدید نشان میدهد که تشخیص زودهنگام دندان نیش یا سایر دندان‌ های نهفته (غیر از دندان عقل) منجر به شروع درمان در سنین پایینتر میشود. وقتی دندانپزشک عمومی یا مسئول بهداشت علائم نهفتگی را شناسایی میکند، بیمار باید سریعاً به متخصص ارتودنسی ارجاع داده شود.
در برخی موارد، حتی قبل از شروع درمان ارتودنسی، بیمار به جراح فک معرفی میشود تا دندان شیری باقی‌ مانده یا دندان مانع را خارج کند. گاهی هم جراحی بدون اتصال براکت انجام میشود تا رشد دندان به صورت طبیعی تحریک شود، که این روش جراحی ساده‌ تری به حساب می‌ آید. معاینه بالینی دندانپزشک همراه با تصویربرداری دقیق مانند عکس OPG یا CBCT، بهترین روش برای شناسایی محل، زاویه و وضعیت دندان نهفته است. این اطلاعات برای تصمیم‌ گیری درمانی بسیار حیاتی هستند.

آشنایی با روش های تشخیص دندان نهفته

تشخیص دقیق موقعیت دندان نهفته، اولین و مهم ترین قدم در برنامه ریزی درمان است. یک تشخیص صحیح به متخصص اجازه می دهد تا بهترین و کم تهاجمی ترین روش را برای درمان انتخاب کند.

بیشتر بدانید: فک درد عصبی | درد فک

دندان نهفته

چرا درمان دندان نهفته نیش از اهمیت ویژه ای برخوردار است؟

در حالی که دندان های عقل نهفته معمولاً کشیده می شوند، رویکرد درمانی برای درمان دندان نیش نهفته با ارتودنسی کاملاً متفاوت است. دندان نیش که به آن “سنگ بنای قوس دندانی” نیز گفته می شود، نقش های حیاتی دارد. این دندان دارای بلندترین ریشه است و در گوشه قوس دندانی قرار گرفته و به حمایت از لب ها و شکل دهی به لبخند کمک می کند. علاوه بر این، دندان نیش در هدایت حرکات جانبی فک نقش کلیدی دارد و از سایر دندان ها در برابر نیروهای مخرب محافظت می کند. به همین دلیل، تمام تلاش متخصص ارتودنسی و جراح فک، حفظ این دندان ارزشمند و هدایت آن به موقعیت صحیح در قوس دندانی است.

بسته به نوع دندان، موقعیت آن و سن بیمار، درمان‌ ها متفاوت‌ هستند. دندان عقل نهفته معمولاً کشیده میشود، اما برای دندان‌ هایی مانند نیش بالا که نقش مهمی در زیبایی لبخند دارند، از روش‌ های جراحی همراه با ارتودنسی برای هدایت آنها به موقعیت صحیح استفاده میشود. در مواردی، ابتدا جراحی آشکار سازی انجام شده و سپس براکت و زنجیر به دندان وصل میشود تا با فشار تدریجی، دندان در جای درست خود قرار گیرد.

جراحی آشکار سازی دندان نهفته معمولاً در مطب جراح فک و صورت و با بی‌ حسی موضعی یا آرام‌ بخش انجام میشود. این جراحی بسته به تعداد دندان‌ ها بین ۳۰ تا ۶۰ دقیقه زمان میبرد. پس از آن ممکن است کمی تورم یا درد خفیف وجود داشته باشد که با داروهای ساده کنترل میشود. بیشتر بیماران تنها به چند روز استراحت و رژیم غذایی نرم نیاز دارند.

رعایت دقیق توصیه‌ های جراح و متخصص ارتودنسی پس از عمل، تأثیر مستقیمی بر روند درمان دارد. استفاده منظم از دارو، پرهیز از خوردن غذاهای سفت و تیز، رعایت بهداشت دهان و شرکت در ویزیت‌ های پیگیری، از جمله نکات مهم در این دوره هستند. همچنین، در صورت استفاده از زنجیر ارتودنسی برای هدایت دندان، مراجعه به موقع به متخصص ارتودنسی ضروری است.

جراح فک و صورت همچنین باید دندان یا رشد اضافی استخوانی را که مانع رشد دندان های دائمی شده است، حذف کند. اگر راه رویش دندان باز باشد و فضای کافی تا سن ۱۱ یا ۱۲ سالگی ایجاد شده باشد، احتمال بالایی وجود دارد که دندان نیش با کمک فشار طبیعی بیرون بیاید. اما اگر رویش این دندان تا ۱۳ یا ۱۴ سالگی طول بکشد، دندان نیش نهفته حتی با وجود جای خالی ایجاد شده برای رویش، بیرون نخواهد آمد. حال اگر بیمار سن زیادی داشته باشد (بیش از چهل سال)، احتمال بسیار بالایی وجود دارد که دندان در همان موقعیتی که هست گیر کند. در این موارد با وجود همه تلاش های متخصص ارتودنسی و جراح فک و صورت دندان بیرون نخواهد آمد. متاسفانه تنها انتخاب در این موقعیت خارج کردن دندان نهفته از دهان و در نظر گرفتن درمانی آلترناتیو برای جایگزینی آن در قوس دندان است.

در جراحی ساده ای که می تواند در مطب جراح انجام گیرد، بافت لثه بالای دندان نهفته برداشته می شود تا دندان پنهان زیر آن مشخص شود. اگر دندان شیری وجود داشته باشد، به طور همزمان از لثه خارج می شود. زمانی که مشخص شد، جراح براکت ارتودنسی را به آن نصب می کند. جراح زنجیر را به صورت موقت به سیم قوسی شکل ارتودنسی نصب می کند. در بیشتر مواقع، لثه به حالت اصلی خود برگردانده شده و بخیه می شود، در حالی که زنجیر متصل به دستگاه ارتودنسی به عنوان حفره ای کوچک در لثه باقی می ماند.

مقاله مرتبط: ارتودنسی چقدر طول میکشد؟

مقاله مفید: رژیم غذایی مناسب در دوران ارتودنسی

درمان دندان نهفته در جایگاه‌ های مختلف

جدول خلاصه اطلاعات درباره دندان نهفته

عنوان توضیح
تعریف دندان نهفته دندانی که بطور کامل یا جزئی در لثه یا استخوان فک گیر کرده و نمیروید.
شایع‌ ترین دندان‌ های نهفته دندان نیش فک بالا، دندان عقل (سومین آسیای بزرگ)، گاهی دندان پیش.
دلایل ایجاد نهفتگی کمبود فضا، موقعیت نامناسب، دندان اضافه (هایپردونتیا)، کیست، ارثی.
علائم رایج درد، التهاب، تورم، بوی بد دهان، تغییر مکان سایر دندان‌ ها.
عوارض بی‌ توجهی آسیب به دندان‌ های مجاور، کیست، آبسه، تحلیل استخوان، نا مرتبی دندان‌ ها.
روش‌ های تشخیص معاینه بالینی، عکس OPG، عکس CBCT، ارزیابی ارتودنسی.
درمان‌ ها کشیدن (برای دندان عقل)، جراحی آشکار سازی و ارتودنسی (برای نیش و دیگر دندان‌ ها).
سن مناسب درمان دوران نوجوانی؛ تشخیص زودهنگام باعث موفقیت بیشتر درمان میشود.
مراقبت‌ های بعد از جراحی استفاده از دارو، رژیم غذایی نرم، رعایت بهداشت، مراجعه منظم به ارتودنتیست.
مدت زمان جراحی ۳۰ تا ۶۰ دقیقه، بسته به تعداد دندان‌ ها و نوع درمان.

عوارض و خطرات عدم درمان دندان نهفته

نادیده گرفتن یک دندان های نهفته می تواند منجر به مشکلات جدی و پیچیده ای در آینده شود که درمان آنها دشوارتر و پرهزینه تر خواهد بود.

آشنایی با هزینه های درمان دندان نهفته

هزینه درمان یک دندان نهفته به عوامل مختلفی بستگی دارد و نمی توان یک قیمت واحد برای آن تعیین کرد. این هزینه معمولاً ترکیبی از هزینه های مربوط به جراحی و درمان ارتودنسی است.

بسیاری از کلینیک های تخصصی، گزینه ارتودنسی اقساطی را برای تسهیل پرداخت هزینه ها به بیماران ارائه می دهند.

آشنایی با مراقبت های بعد از جراحی دندان نهفته

رعایت دقیق دستورالعمل های جراح پس از عمل، برای یک بهبودی سریع و بدون عارضه ضروری است.

رعایت این نکات به کاهش درد و تورم کمک کرده و از عفونت محل جراحی جلوگیری می کند.

آشنایی با فرآیند جراحی و ارتودنسی برای دندان نهفته

این فرآیند تیمی، نیازمند هماهنگی دقیق بین جراح فک و صورت و متخصص ارتودنسی است و معمولاً شامل مراحل زیر می شود:

انتظارات از جراحی و درمان ارتودنسی دندان نهفته

جراحی آشکار سازی دندان و نصب براکت معمولاً در مطب جراح فک و صورت و با بی‌ حسی موضعی همراه با آرام‌ بخش انجام میشود. در بیماران زیر ده سال، استفاده از آرام‌ بخش ضروری‌ تر به نظر میرسد.
زمان مورد نیاز برای جراحی یک دندان حدود ۴۵ دقیقه و برای هر دو دندان نیش، حدود یک ساعت است. اگر فقط آشکار سازی بدون براکت انجام شود، زمان لازم نصف خواهد شد. همه جزئیات در جلسه مشاوره با جراح شرح داده میشود.

جدول مقایسه ای درمان دندان عقل نهفته و دندان نیش نهفته

ویژگی

دندان عقل نهفته

دندان نیش نهفته

اهمیت در دهان

عملکردی ندارد، اغلب مشکل ساز است

بسیار مهم برای زیبایی و عملکرد بایت

هدف اصلی درمان

کشیدن و خارج کردن از دهان

حفظ دندان و هدایت به موقعیت صحیح

روش درمانی اصلی

جراحی برای کشیدن دندان

درمان ترکیبی جراحی و ارتودنسی

نیاز به ارتودنسی

معمولاً نیاز ندارد (مگر برای ایجاد فضا)

تقریباً همیشه نیازمند درمان کامل ارتودنسی است

مدت زمان درمان

یک جلسه جراحی و دوره نقاهت کوتاه

فرآیند طولانی مدت (۱ تا ۲ سال یا بیشتر)

نتیجه نهایی

حذف دندان مشکل ساز

اضافه شدن یک دندان کاربردی و زیبا به لبخند

دندان نهفته (دندان نیش بالا)

نیش بالا دومین دندانی است که معمولا به ناهنجاری دندان نهفته دچار می شود. دندان نیش دندانی مهم در قوس دندانی است و نقش مهمی را در شکل بایت ایفا می کند. دندان نیش بسیار محکم هستند و طولانی ترین ریشه ها را در میان دندان های انسان دارند. دندانهای نیش طوری طراحی شدند که اولین دندان هایی باشند که در هنگام بسته شدن آرواره به یکدیگر می رسند. به همین در هدایت بقیه دندان ها در شکل بایت موثرند.

به طور معمول دندان نیش آخرین دندان جلویی است که به صورت دائمی در می آید. این دندان ها در حدود سیزده سالگی در می آیند و باعث می شوند که هر گونه فضا میان دندان های جلویی اشغال شود. اگر دندان نیش نهفته شود، تلاش می شود تا به هر نحو در آمده و در جایگاه مناسب خود در قوس دندانی قرار گیرد. تکنیک هایی که برای کمک به رویش این دندان استفاده می شوند، می توانند برای هر دندان دیگری نیز انجام گیرند اما بیشتر برای کمک به دندان نیش بالا استفاده می شوند. شصت درصد دندان های نیش نهفته در کام دهان (فک بالا) قرار دارند. باقی دندان های نیش نهفته در میانه استخوان تکیه گاهی یافت می شوند که در سطحی بالاتر از ریشه های دندان های مجاور یا در سمت بیرونی قوس دندانی رو به صورت رشد کردند.

بیشتر بدانید: چگونه دندان های کج را بدون بریس صاف کنیم؟

خدمات کلینیک فوق تخصصی دکتر مهریزی

در کلینیک ما، درمان دندان نهفته به عنوان بخشی از یک طرح درمانی جامع ارتودنسی در نظر گرفته می شود. هدف ما نه تنها هدایت دندان نهفته به جایگاه صحیح خود، بلکه ایجاد یک رابطه ایده آل بین تمام دندان ها و هر دو فک برای دستیابی به لبخندی زیبا، عملکردی و پایدار است. ما با بهره گیری از بهترین متخصص ارتودنسی شهرک غرب و جدیدترین تکنولوژی های روز دنیا، بهترین و کارآمد ترین روش درمانی را برای شما برنامه ریزی می کنیم.

ثبت درخواست مشاوره

برای دریافت مشاوره و یا رزرو نوبت با دکتر احسان مهریزی، متخصص ارتودنسی و ناهنجاری های فک و صورت، فرم زیر را پر کنید. 

نتیجه گیری

دندان نهفته یک عارضه شایع است که در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع، می تواند منجر به مشکلات جدی برای سلامت دهان و دندان شود. در حالی که دندان های عقل نهفته معمولاً کشیده می شوند، دندان های مهمی مانند نیش باید با یک رویکرد تیمی و ترکیبی از جراحی و ارتودنسی، حفظ و به جایگاه صحیح خود هدایت شوند. تشخیص زودهنگام در سنین پایین، کلید موفقیت در این درمان پیچیده است. با انتخاب یک تیم درمانی مجرب و پیروی از دستورالعمل ها، می توان این چالش را با موفقیت پشت سر گذاشت و به لبخندی کامل و سالم دست یافت. کلینیک تخصصی دکتر احسان مهریزی متخصص ارتودنسی در شهرک غرب تهران با ارائه بالاترین سطح از درمان های ارتودنسی، همراه شما در این مسیر خواهد بود.

سوالات متداول

بهترین سن برای درمان دندان نهفته چه زمانی است؟

بهترین زمان برای تشخیص و برنامه ریزی درمان دندان نیش نهفته، در سنین پایین و حدود ۹ تا ۱۱ سالگی است. درمان در این سنین به دلیل پتانسیل رشد بیشتر فک و استخوان نرم تر، موفقیت آمیز تر و ساده تر است.

آیا جراحی دندان نهفته دردناک است؟

جراحی آشکار سازی با بی حسی موضعی انجام می شود و در حین عمل هیچ دردی احساس نخواهید کرد. پس از جراحی، ممکن است برای چند روز ناراحتی و تورم خفیفی داشته باشید که با مسکن های معمولی به خوبی کنترل می شود و معمولاً از درد فک ناشی از خود دندان نهفته کمتر است.

آیا ممکن است دندان نهفته پس از درمان، دوباره به جای خود بازگردد؟

خیر، زمانی که دندان با موفقیت به داخل قوس دندانی هدایت شده و در بایت صحیح قرار گیرد و دوره نگهداری با ریتینر به درستی انجام شود، در موقعیت جدید خود کاملاً پایدار خواهد بود و بازگشتی در کار نخواهد بود. نگهدارنده ارتودنسی نقش کلیدی در این ثبات دارد.

چه مدت طول می کشد تا یک دندان نهفته با ارتودنسی به جای خود بیاید؟

مدت زمان این فرآیند به عوامل مختلفی از جمله موقعیت اولیه دندان، سن بیمار و پاسخ بیولوژیک بدن بستگی دارد. به طور متوسط، فرآیند هدایت یک دندان نیش نهفته از زمان شروع اعمال نیرو می تواند بین ۶ ماه تا بیش از یک سال طول بکشد.

آیا همیشه برای درمان دندان نهفته نیاز به جراحی است؟

در اکثر موارد، برای دسترسی به دندان نهفته و اتصال براکت به آن، یک جراحی کوچک ضروری است. با این حال، در موارد بسیار نادری که دندان خیلی سطحی باشد، ممکن است بتوان بدون جراحی و فقط با ایجاد فضا، به رویش آن کمک کرد.

علاوه بر دندان نیش و عقل، کدام دندان دیگر ممکن است نهفته شود؟

اگرچه نادر تر است، اما دندان های آسیای کوچک (پرمولر)، به خصوص در فک پایین، و گاهی حتی دندان های ثنایای مرکزی بالا نیز می توانند دچار نهفتگی شوند.

منابع:

۳.۷/۵ - (۳ امتیاز)
خروج از نسخه موبایل