دکتر احسان مهریزی

شکستن پلاک متحرک ارتودنسی

 

شکستن پلاک متحرک ارتودنسی یکی از مشکلات رایج و البته نگران کننده ای است که میتواند برای بیماران، به خصوص کودکان و نوجوانان، در طول دوره درمان رخ دهد. این پلاک ها که از ترکیب بخش های آکریلیکی (پلاستیکی) و اجزای سیمی ساخته شدند، با وجود دوام بالا، در برابر فشارها، ضربات ناگهانی یا مراقبت نادرست، آسیب پذیر هستند. شکستگی یا ترک خوردن این دستگاه نه تنها میتواند باعث ناراحتی و آسیب به بافت های نرم دهان شود، بلکه مهم تر از آن، روند درمان را متوقف کرده و در صورت عدم رسیدگی به موقع، منجر به بازگشت نتایج به دست آمده و طولانی تر شدن دوره درمان میگردد. آگاهی از دلایل شکستگی و دانستن اقدامات صحیح پس از آن، برای حفظ سرمایه زمانی و مالی بیمار ضروری است.

در این مقاله با راهنمایی های دکتر احسان مهریزی متخصص ارتودنسی، به بررسی جامع علل، راهکارها و روش های پیشگیری از این اتفاق میپردازیم تا دوره درمانی خود را با موفقیت و بدون وقفه سپری کنید.

ثبت درخواست مشاوره

برای دریافت مشاوره و یا رزرو نوبت با دکتر احسان مهریزی، متخصص ارتودنسی و ناهنجاری های فک و صورت، فرم زیر را پر کنید. 

شکستن پلاک متحرک ارتودنسی به چه معناست؟

شکستن پلاک متحرک ارتودنسی به هرگونه آسیب فیزیکی به ساختار این دستگاه اطلاق میشود که عملکرد صحیح آن را مختل کند. این آسیب میتواند درجات مختلفی داشته باشد؛ از یک ترک مویی کوچک در بدنه آکریلیکی گرفته تا شکستگی کامل و دو تکه شدن پلاک، یا خم شدن و شکستن اجزای فلزی مانند فنرها و گیره ها. پلاک های متحرک برای اعمال نیروهای ملایم و هدایت شده به دندان ها یا فک طراحی شدند و هرگونه تغییر در ساختار آنها، این نیروها را از حالت استاندارد خارج کرده و میتواند منجر به اعمال فشارهای نامناسب و حتی مضر به دندان ها شود. بنابراین، حتی یک آسیب جزئی نیز نباید نادیده گرفته شود.

این پلاک ها که اغلب به عنوان بخشی از ارتودنسی فانکشنال برای هدایت رشد فک در کودکان یا برای حرکات دندانی جزئی در بزرگسالان استفاده میشوند، نقش بسیار مهمی در طرح درمان دارند. شکستگی آنها به معنای توقف کامل عملکرد دستگاه است. اگر پلاک شکسته همچنان در دهان استفاده شود، لبه های تیز آن میتواند باعث زخم شدن زبان، لثه و گونه ها شود.

این دستگاه یک قطعه پلاستیکی ساده نیست، بلکه یک ابزار مهندسی شده برای اصلاح ناهنجاری های دندانی و فکی است. هرگونه آسیب به آن، معادل آسیب به روند درمان است و نیازمند رسیدگی فوری توسط متخصص میباشد. این اتفاق میتواند یکی از مشکلات رایج ارتودنسی متحرک باشد که با مراقبت صحیح، کاملاً قابل پیشگیری است.

لینک مفید: سیم پشت دندان بعد ارتودنسی

شایع ترین دلایل شکستن پلاک متحرک ارتودنسی

آگاهی از دلایل اصلی شکستگی پلاک به شما کمک میکند تا با رعایت نکات پیشگیرانه، از بروز این اتفاق جلوگیری کنید. این دلایل اغلب به نحوه نگهداری و استفاده از پلاک مربوط میشوند.

بخوانید: نایت گارد یا محافظ دندان

بعد از شکستن پلاک متحرک ارتودنسی چه کار کنیم؟

شکستن پلاک میتواند استرس زا باشد، اما مهم است که آرامش خود را حفظ کرده و اقدامات صحیح را به سرعت انجام دهید. اولین و مهم ترین اقدام، تماس فوری با مطب متخصص ارتودنسی و اطلاع دادن موضوع است. به هیچ عنوان سعی نکنید خودتان پلاک را با چسب های معمولی (مانند چسب قطره ای) تعمیر کنید. این چسب ها سمی هستند و نه تنها استحکام لازم را ندارند، بلکه میتوانند باعث تغییر شکل پلاک و آسیب بیشتر به دندان ها شوند.

تا زمان مراجعه به مطب، اگر لبه های تیز پلاک شکسته دهان شما را اذیت میکند، استفاده از آن را متوقف کنید. تمام قطعات شکسته شده پلاک، حتی قطعات کوچک را جمع آوری کرده و در جعبه مخصوص آن نگهداری کنید و همراه خود به مطب بیاورید. این قطعات به متخصص یا تکنسین لابراتوار کمک میکنند تا ابعاد اصلی پلاک را تشخیص داده و تعمیر آن را راحت تر انجام دهند. به یاد داشته باشید که هر روزی که از پلاک خود استفاده نمیکنید، میتواند منجر به مقداری بازگشت نتایج درمانی شود، بنابراین مراجعه به مطب در سریع ترین زمان ممکن از اهمیت بالایی برخوردار است. شل شدن براکت ارتودنسی در سیستم ثابت نیز شرایط اضطراری مشابهی را ایجاد میکند.

بدانید: تمیز کردن ریتینر ارتودنسی

شکستن پلاک متحرک ارتودنسی

آیا پلاک متحرک شکسته قابل تعمیر است؟

بله، در بسیاری از موارد، پلاک متحرک شکسته قابل تعمیر است. قابلیت تعمیر پلاک به شدت و نوع شکستگی بستگی دارد.

مراحل تعمیر پلاک متحرک ارتودنسی در لابراتوار

تعمیر پلاک یک فرایند تخصصی است که در لابراتوار دندانپزشکی یا ارتودنسی انجام میشود. متخصص ارتودنسی پس از بررسی پلاک آسیب دیده، تصمیم میگیرد که آیا پلاک قابل تعمیر است یا خیر. اگر پاسخ مثبت باشد، پلاک به لابراتوار ارسال میشود.

در لابراتوار، تکنسین ابتدا قطعات شکسته را مانند پازل در کنار هم قرار میدهد تا از تطابق کامل آنها مطمئن شود. سپس با استفاده از مواد نگهدارنده، قطعات را در جای صحیح خود ثابت میکند. در مرحله بعد، ناحیه شکستگی را با فرز کمی آماده سازی کرده و آکریلیک جدید را در محل شکستگی قرار میدهد تا دو قطعه به هم جوش بخورند. پس از سفت شدن آکریلیک، ناحیه ترمیم شده پرداخت (پولیش) میشود تا سطحی صاف و یکدست ایجاد شود و هیچ لبه تیزی برای بیمار ایجاد نکند. در صورتی که اجزای سیمی آسیب دیده باشند، تکنسین آنها را با قطعات جدید جایگزین میکند. مراقبت های ارتودنسی متحرک پس از تعمیر نیز به همان اندازه قبل اهمیت دارد.

چگونه از شکستن پلاک متحرک ارتودنسی پیشگیری کنیم؟

پیشگیری همیشه بهتر از درمان است. با رعایت چند نکته ساده اما مهم، میتوانید ریسک شکستن پلاک خود را به حداقل برسانید.

جدول مقایسه ای: تفاوت پلاک متحرک و نگهدارنده (ریتینر)

ویژگی

پلاک متحرک فعال (Active Appliance)

نگهدارنده متحرک (Retainer)

هدف اصلی

حرکت دادن فعال دندان ها یا هدایت رشد فک

ثابت نگه داشتن دندان ها در موقعیت جدید پس از ارتودنسی

ساختار

معمولاً دارای اجزای فعال مانند فنر و پیچ است

معمولاً فاقد اجزای فعال است (فقط سیم و آکریل)

زمان استفاده

در حین دوره درمان ارتودنسی

پس از اتمام دوره درمان ارتودنسی (دوره نگهداری)

میزان شکنندگی

به دلیل وجود اجزای بیشتر، ممکن است کمی حساس تر باشد

ساختار ساده تری دارد اما همچنان شکننده است

آیا شکستن پلاک متحرک یک وضعیت اورژانسی است؟

شکستن پلاک متحرک یک اورژانس پزشکی تهدید کننده حیات نیست، اما یک “اورژانس ارتودنسی” محسوب میشود که نیازمند رسیدگی سریع است. هر روزی که بیمار از پلاک خود استفاده نکند، یک روز از دست رفته در درمان است و بدتر از آن، ممکن است دندان ها شروع به بازگشت به موقعیت قبلی خود کنند.

این بازگشت میتواند تمام پیشرفت هایی را که در طول ماه ها به دست آمده است، از بین ببرد. بنابراین، اگرچه نیازی به مراجعه به اورژانس بیمارستان نیست، اما باید در اولین فرصت ممکن با مطب متخصص ارتودنسی خود تماس گرفته و برای ویزیت وقت بگیرید. به تعویق انداختن مراجعه، میتواند منجر به طولانی تر شدن دوره درمان و افزایش هزینه ارتودنسی شود، زیرا ممکن است نیاز به ساخت مجدد پلاک باشد.

هزینه تعمیر یا تعویض پلاک متحرک شکسته چقدر است؟

هزینه مربوط به پلاک شکسته به دو عامل اصلی بستگی دارد: اینکه آیا پلاک قابل تعمیر است یا نیاز به ساخت مجدد دارد.

تاثیر شکستن پلاک بر روند کلی درمان ارتودنسی

شکستن پلاک متحرک و وقفه در استفاده از آن میتواند تأثیرات منفی قابل توجهی بر نتیجه و طول دوره درمان داشته باشد.

نکات مهم در مورد نگهداری از پلاک های دارای پیچ (اکسپندر)

پلاک های وسیع کننده کام که دارای یک پیچ در وسط هستند، نیازمند مراقبت ویژه ای میباشند تا از آسیب به مکانیزم پیچ جلوگیری شود.

همیشه پیچ را دقیقاً طبق دستور متخصص ارتودنسی و با استفاده از آچار مخصوص فعال کنید. چرخاندن بیش از حد یا کمتر از دستور، روند درمان را مختل میکند. هرگز از وسایل دیگر مانند سوزن یا سنجاق برای چرخاندن پیچ استفاده نکنید، زیرا این کار میتواند به شیار پیچ آسیب برساند. هنگام تمیز کردن پلاک، دقت کنید که باقی مانده های غذا یا خمیردندان در داخل مکانیزم پیچ گیر نکند. این پلاک ها به دلیل ساختار پیچیده تر، ممکن است در برابر ضربه حساس تر باشند، بنابراین رعایت تمام نکات مربوط به نگهداری در جعبه مخصوص، اهمیت دوچندان دارد. ارتودنسی کودکان اغلب شامل استفاده از این نوع دستگاه ها میشود.

آیا میتوانم با پلاک ارتودنسی غذا بخورم؟

پاسخ به این سوال به نوع پلاک و توصیه های متخصص شما بستگی دارد، اما به عنوان یک قانون کلی، بهتر است هنگام خوردن وعده های غذایی اصلی، پلاک متحرک را از دهان خود خارج کنید. خوردن غذا با پلاک میتواند منجر به گیر کردن ذرات غذا در زیر آن و افزایش خطر پوسیدگی دندان شود. همچنین، نیروهای شدید جویدن، به خصوص در مورد غذاهای سفت و چسبنده، میتواند فشار زیادی به ساختار پلاک وارد کرده و باعث خم شدن سیم ها یا شکستن بخش آکریلیکی آن شود.

در مورد برخی پلاک ها مانند الاینرهای شفاف (اینویزیلاین)، خارج کردن آنها هنگام خوردن و آشامیدن (به جز آب) یک الزام است، زیرا هم ممکن است آسیب ببینند و هم رنگ بگیرند. برای سایر پلاک ها، ممکن است متخصص به شما اجازه دهد که با غذاهای بسیار نرم آن را در دهان داشته باشید، اما امن ترین راه، خارج کردن، قرار دادن در جعبه مخصوص و مسواک زدن قبل از قرار دادن مجدد آن در دهان است. این کار به حفظ سلامت دندان ها و افزایش طول عمر پلاک کمک میکند.

آیا میتوان از پلاک شکسته به طور موقت استفاده کرد؟

این سوال بستگی به نوع و شدت شکستگی دارد، اما به طور کلی پاسخ منفی است.

جدول مقایسه ای: انواع پلاک های متحرک و میزان شکنندگی

نوع پلاک متحرک

کاربرد اصلی

جنس اصلی

میزان شکنندگی (حساسیت)

پلاک هاولی (Hawley Retainer)

نگهدارنده، حرکات جزئی دندانی

آکریلیک (بخش کامی) و سیم فلزی

متوسط (بخش آکریلیکی در اثر افتادن میشکند)

پلاک اکسپندر (Expander)

وسیع کردن قوس فکی بالا

آکریلیک، سیم فلزی و پیچ مرکزی

بالا (مکانیزم پیچ و اتصال آن به آکریل حساس است)

الاینرهای شفاف (مانند اینویزیلاین)

حرکت دادن دندان ها به صورت نامرئی

پلاستیک ترموفرمینگ (پلی اورتان)

کم (نمیشکند، اما ممکن است ترک بخورد یا پاره شود)

پلاک فانکشنال (مانند تویین بلاک)

هدایت رشد فک ها

تماماً آکریلیک یا ترکیبی با سیم

بسیار بالا (به دلیل حجم بزرگ و ساختار دو تکه)

خدمات تخصصی ارتودنسی متحرک در کلینیک دکتر مهریزی

در کلینیک بهترین متخصص ارتودنسی شهرک غرب، دکتر احسان مهریزی، ما با استفاده از با کیفیت ترین مواد و لابراتوار های معتبر، انواع دستگاه های ارتودنسی متحرک را برای بیماران خود تجویز میکنیم و آموزش های لازم برای مراقبت صحیح از آنها را ارائه میدهیم.

ثبت درخواست مشاوره

برای دریافت مشاوره و یا رزرو نوبت با دکتر احسان مهریزی، متخصص ارتودنسی و ناهنجاری های فک و صورت، فرم زیر را پر کنید. 

نتیجه گیری

شکستن پلاک متحرک ارتودنسی اگرچه اتفاقی نگران کننده است، اما در اکثر موارد با مراجعه به موقع به متخصص، قابل مدیریت و جبران میباشد. مهم ترین اقدام پس از شکستگی، توقف استفاده از پلاک و تماس فوری با مطب ارتودنسی برای تعیین وقت ویزیت است. به خاطر داشته باشید که تعمیر خودسرانه پلاک با چسب های معمولی، اقدامی خطرناک و اشتباه است. با رعایت نکات ساده مراقبتی، از جمله استفاده همیشگی از جعبه مخصوص، روش صحیح گذاشتن و برداشتن و تمیز کردن با احتیاط، میتوان به طور موثری از بروز این حادثه جلوگیری کرد.

مراقبت صحیح از پلاک، بخش مهمی از همکاری بیمار در درمان است و به دستیابی به نتایج مطلوب در کوتاه ترین زمان ممکن کمک شایانی میکند. در کلینیک دکتر احسان مهریزی متخصص ارتودنسی، ما همواره آماده ارائه راهنمایی و خدمات لازم در صورت بروز چنین مشکلاتی هستیم.

سوالات متداول

آیا چسب قطره ای میتواند پلاک شکسته را به طور موقت بچسباند؟

خیر، هرگز نباید از چسب قطره ای یا هر نوع چسب صنعتی دیگری برای تعمیر پلاک استفاده کنید. این چسب ها حاوی مواد شیمیایی سمی هستند که برای استفاده در دهان طراحی نشدند. علاوه بر این، آنها نمیتوانند اتصال دقیقی ایجاد کنند و باعث تغییر شکل پلاک و آسیب به دندان ها میشوند.

اگر پلاک من گم شود چه اتفاقی می افتد؟

گم شدن پلاک دقیقاً مانند شکستن غیرقابل تعمیر آن است. باید فوراً با متخصص خود تماس بگیرید. در این حالت، نیاز به قالب گیری مجدد و ساخت یک پلاک کاملاً جدید خواهد بود تا وقفه در درمان شما به حداقل برسد.

آیا پلاک تعمیر شده به همان خوبی پلاک اولیه کار میکند؟

بله، اگر تعمیر توسط یک تکنسین ماهر و به درستی انجام شود، پلاک تعمیر شده از نظر عملکرد و دقت، هیچ تفاوتی با پلاک اولیه نخواهد داشت و میتواند به همان خوبی به روند درمان ادامه دهد.

آیا شکستن پلاک میتواند باعث درد یا آسیب به دندان شود؟

خود شکستگی معمولاً باعث درد نمیشود، اما استفاده از پلاک شکسته میتواند خطرناک باشد. لبه های تیز آن میتواند به لثه و زبان آسیب بزند و نیروهای نامناسب آن میتواند باعث ایجاد درد فک یا حرکت نادرست دندان ها شود.

آیا میتوانم با پلاک متحرک نوشیدنی های رنگی بنوشم؟

توصیه میشود از نوشیدن مایعات رنگی مانند چای، قهوه و نوشابه با پلاک در دهان خودداری کنید. این نوشیدنی ها میتوانند باعث تغییر رنگ بخش آکریلیکی پلاک شوند. همچنین نوشیدنی های شیرین میتوانند زیر پلاک گیر کرده و خطر پوسیدگی دندان را افزایش دهند.

اگر گیره پلاک شل شود، آیا این به معنای شکستگی است؟

شل شدن گیره لزوماً به معنای شکستگی نیست، اما نشان دهنده یک مشکل است. این اتفاق ممکن است به دلیل خم شدن گیره یا نیاز به تنظیم مجدد آن باشد. در هر صورت، باید برای تنظیم آن به متخصص خود مراجعه کنید تا پلاک به درستی در جای خود قرار گیرد و لق شدن دندان در ارتودنسی رخ ندهد.

آیا بیمه هزینه پلاک شکسته را پوشش میدهد؟

این موضوع کاملاً به نوع و شرایط بیمه نامه درمانی شما بستگی دارد. برخی از بیمه ها ممکن است بخشی از هزینه تعمیر یا تعویض پلاک را تحت پوشش قرار دهند. بهتر است برای اطلاع دقیق، با شرکت بیمه خود تماس بگیرید.

منبع

۵/۵ - (۳ امتیاز)
خروج از نسخه موبایل