نایت گارد یا محافظ دندان

نایت گارد یا محافظ دندان چیست؟ نایت گارد وسیله محافظی است، که داخل دهان برروی دندان ها قرار داده می شود. اگر بیمار عادت به دندان قروچه (براکسیسم) داشته باشد، درمان  های متعددی برای جلوگیری از این عادت مضر پیشنهاد می  شود که پر کاربرد ترین آن  ها نایت گارد (محافظ دهان) است. این وسیله که معمولاً هنگام خواب استفاده میشود، با جذب نیروهای مخرب ناشی از ساییدن دندان ها، از عوارض جدی مانند ساییدگی مینای دندان، شکستگی دندان ها، سردرد های تنشی و دردهای مفصل فک جلوگیری میکند و نقش حیاتی در حفظ سلامت دهان و دندان دارد.

این مقاله با بهره گیری از دانش و تخصص دکتر احسان مهریزی متخصص ارتودنسی، به بررسی جامع انواع، مزایا و نحوه نگهداری از این وسیله درمانی مهم میپردازد.

نایت گارد یا محافظ دندان چیست؟

آیا می دانید نایت گارد یا محافظ دندان چیست؟ نایت گارد وسیله محافظی است، که داخل دهان برروی دندان ها قرار داده می شود. اگر بیمار عادت به دندان قروچه (براکسیسم) داشته باشد، درمان  های متعددی برای جلوگیری از این عادت مضر پیشنهاد می  شود که پر کاربرد ترین آن  ها نایت گارد (محافظ دهان) است. این وسیله هنگام خوابیدن و استراحت کردن در داخل دهان بین دندان های بالا و پایین قرار می گیرد و تغییر قابل توجهی را در کیفیت خواب و سلامتی بیمار ایجاد می  کند. این ابزار به طور مستقیم عادت دندان قروچه را درمان نمیکند، اما با ایجاد یک سد فیزیکی، مانع از تماس مستقیم دندان های بالا و پایین شده و تمام نیروهای مخرب را به خود جذب میکند.

استفاده از این ابزار باعث می شود بین دندان ها تماس و سایشی نباشد. نایت گارد نوعی پروتز متحرک و از جنس پلاستیک مقاوم است. اگر شما هم از عادت دهانی مانند دندان قروچه رنج می برید، استفاده از نایت گارد یا محافظ دندان را برای سلامتی شما توصیه می کنیم. تا آخر این مطلب از دکتر مهریزی، بهترین متخصص ارتودنسی شهرک غرب، را بخوانید تا از انواع محافظ های دهان و مزایای استفاده از آن بیشتر آشنا شوید.

این وسیله نه تنها از ساختار دندان محافظت میکند، بلکه با کاهش فشار بر عضلات و مفصل فک، به تسکین علائمی مانند درد فک و سردرد های صبحگاهی نیز کمک شایانی مینماید.

انواع نایت گارد یا محافظ دندان کدامند؟

محافظ دندان دارای سه نوع مختلف می باشد، که هر کدام دارای ویژگی های خاص هستند. انتخاب بهترین نوع نایت گارد بستگی به شدت دندان قروچه، بودجه بیمار و توصیه دندانپزشک دارد.

• محافظ دهان و دندان پیش ساخته: این نایت گارد ها به صورت آماده و در سایز های محدود در داروخانه ها موجود هستند. اگرچه ارزان ترین گزینه هستند، اما به دلیل عدم تطابق کامل با دندان ها، راحتی کمی داشته و معمولاً توصیه نمیشوند.
• محافظ دهان و دندان بویل اند بایت (Boil and Bite): این نوع که در فروشگاه های لوازم ورزشی یافت میشود، از مواد ترموپلاستیک ساخته شده است. فرد آن را در آب گرم قرار میدهد تا نرم شود و سپس با گاز گرفتن، آن را متناسب با دندان های خود شکل میدهد. این روش از نوع پیش ساخته بهتر است اما دقت نوع سفارشی را ندارد.
• محافظ دهان و دندان سفارشی با قالب گیری: این بهترین و موثرترین نوع نایت گارد است. دندانپزشک از دندان های شما قالب گیری کرده و یک نایت گارد کاملاً اختصاصی و متناسب با دهان شما در لابراتوار ساخته میشود. این نوع، حداکثر راحتی و محافظت را ارائه میدهد.
• محافظ دهان و دندان سفارشی بدون قالب گیری: با پیشرفت تکنولوژی، امروزه با استفاده از اسکنر های داخل دهانی میتوان مدل سه بعدی دندان ها را تهیه و نایت گارد را با ارتودنسی دیجیتال طراحی و تولید کرد.

مطالعه بیشتر: تحلیل لثه چیست؟

مزایای استفاده از نایت گارد یا محافظ دندان

• تسکین درد و سردرد: نایت گارد فشار ناشی از دندان قروچه را به خود جذب کرده و با کاهش انقباضات و گرفتگی فک، می تواند مانع از ایجاد درد و ناراحتی شود. استفاده از نایت گارد از سفت شدن عضلات فک و صورت جلوگیری میکند.
• تجربه خواب بهتر: اگر شب ها دندان قروچه می کنید، استفاده از محافظ دندان در شب، حرکت و فشار شدید دندان ها را متوقف نموده و باعث می شود فرد در شب خواب بهتری داشته باشد.
• محافظت از مینای دندان و لثه: آسیب رسیدن به مینا و لثه اثرات مخرب پنهان دندان قروچه هستند. استفاده از نایت گارد از ساییدگی مینا و آسیب دیدگی لثه ها جلوگیری می کند.
• جلوگیری از آسیب به فک: بسیاری از افرادی که دندان های خود را به هم فشار می دهند، درجات مختلفی از درد فک را تجربه می کنند. این درد فک در نهایت می تواند منجر به سردرد های مداوم و حتی میگرن شود و زندگی روزمره را مختل کند.
• کاهش احتمال از بین رفتن تراز دندان ها: تراز نبودن دندان ها می تواند باعث ضعف بهداشت دهان و دندان شده و همچنین احساس درد و ناراحتی برای فرد به دنبال داشته باشد.

بخوانید: روش های درمان دندان قروچه

قیمت نایت گارد یا محافظ دندان چقدر است؟

هزینه تهیه نایت گارد بستگی به نوع آن دارد و میتواند بسیار متغیر باشد. نایت گارد های پیش ساخته که در داروخانه ها یافت میشوند، ارزان ترین گزینه هستند اما کارایی و راحتی بسیار کمی دارند. نوع “بویل اند بایت” که کمی بهتر است، هزینه متوسطی دارد.

گران ترین و در عین حال موثرترین گزینه، نایت گارد سفارشی است که توسط دندانپزشک و در لابراتوار ساخته میشود. هزینه این نوع نایت گارد شامل هزینه ویزیت، قالب گیری (یا اسکن دیجیتال) و هزینه ساخت در لابراتوار است. اگرچه هزینه اولیه آن بیشتر است، اما به دلیل دوام بالا، راحتی و محافظت کامل، یک سرمایه گذاری ارزشمند برای حفظ سلامت دندان ها محسوب میشود. در برخی موارد، هزینه آن ممکن است تحت پوشش برخی بیمه های درمانی قرار گیرد. ارتودنسی اقساطی معمولاً شامل این وسیله نمیشود.

نحوه تمیز کردن نایت گارد یا محافظ دندان

تمیز کردن صحیح و منظم نایت گارد برای جلوگیری از تجمع باکتری ها، ایجاد بوی نامطبوع و حفظ سلامت دهان ضروری است.

• شستشوی روزانه: پس از هر بار استفاده، نایت گارد خود را با آب سرد و یک مسواک نرم به آرامی تمیز کنید. میتوانید از مقدار کمی صابون مایع ملایم نیز استفاده کنید، اما از خمیردندان استفاده نکنید، زیرا مواد ساینده آن سطح نایت گارد را خراش میدهد.
• خشک کردن کامل: قبل از قرار دادن نایت گارد در جعبه مخصوص خود، اجازه دهید کاملاً در هوای آزاد خشک شود. محیط مرطوب، محل مناسبی برای رشد باکتری ها و قارچ ها است.
• ضدعفونی هفتگی: هفته ای یک یا دو بار، میتوانید از قرص های پاک کننده مخصوص نگهدارنده ها یا پروتزهای دندانی برای ضدعفونی کردن عمیق نایت گارد خود استفاده کنید.
• بررسی منظم: هر چند وقت یکبار، نایت گارد خود را برای هرگونه علائم ساییدگی، ترک یا شکستگی بررسی کنید. شکستن پلاک متحرک ارتودنسی و نایت گارد نیازمند رسیدگی فوری است.
• همراه داشتن در ویزیت ها: همیشه هنگام مراجعه به دندانپزشک، نایت گارد خود را به همراه داشته باشید تا وضعیت آن بررسی شود.

مدت ماندگاری نایت گارد یا محافظ دندان

مدت ماندگاری نایت گارد به نوع و جنس آن و شدت دندان قروچه و نحوه مراقبت شما بستگی دارد. در صورتی که زیاد دندان قروچه می کنید و جنس محافظ دندانتان پلاستیک است، این نایت گارد دوام چندانی نخواهد داشت. دوام نایت گارد های سفارشی بیشتر است. در صورت احساس درد در دندان ها و فک، یعنی محافظ دندان شما فشار ناشی از دندان قروچه را جذب نمی کند، زیرا فرسوده شده و به اندازه کافی ضخامت ندارد. پس آن را دور بیندازید و دوباره تهیه نمایید.

به طور کلی، نایت گارد های نرم سفارشی ممکن است بین ۱ تا ۳ سال دوام بیاورند، در حالی که نایت گارد های سخت یا دولایه (که لایه داخلی نرم و لایه خارجی سخت دارند) میتوانند تا ۵ سال یا حتی بیشتر عمر کنند. هزینه ارتودنسی و نایت گارد باید به عنوان یک سرمایه گذاری بلند مدت در نظر گرفته شود.

جدول مقایسه ای: انواع نایت گارد یا محافظ دندان

نکات مربوط به نگهداری و استفاده از محافظ دندان

نایت گارد ها کاربرد فراوانی داشته و معمولا ورزشکاران یا برخی از افراد به دلایل مختلف، جهت محافظت از سایش دندان های خود از این وسیله کاربردی استفاده می کنند. اما یکی از نکات مهم به هنگام استفاده از نایت گارد ها رعایت موارد بهداشتی و مراقبتی است که در قسمت زیر به چند مورد از این نکات اشاره شده است :

• مسواک زدن و نخ دندان قبل از استفاده نایت گارد
• نجویدن غذا حتی الامکان هنگام استفاده از محافظ دندان
• شستن آن بعد از هر بار استفاده با آب سرد، صابون و یا خمیر دندان
• نگهداری و مراقبت از محافظ دندان در جعبه مخصوص خود
• خودداری از خم کردن آن
• عدم قرارگیری جعبه نایت گارد در زیر نور مستقیم آفتاب به منظور جلوگیری از تغییر رنگ آن
• تعویض به موقع آن به خصوص برای کودکان در حال رشد هر ۱۲ تا ۱۸ ماه یکبار

بیشتر بدانید: فک درد عصبی

آیا نایت گارد یا محافظ دندان میتواند دندان ها را جابجا کند؟

یک نایت گارد سفارشی که به درستی طراحی و ساخته شده باشد، هرگز نباید باعث جابجایی یا حرکت دندان ها شود. هدف اصلی این وسیله، محافظت از موقعیت فعلی دندان ها و جلوگیری از سایش است، نه حرکت دادن آنها.

• نایت گارد های نامناسب: با این حال، استفاده از نایت گارد های پیش ساخته یا “بویل اند بایت” که تطابق کاملی با دندان ها ندارند، میتواند این خطر را به همراه داشته باشد. این نایت گارد ها ممکن است فشارهای نامناسب و ناخواسته ای به برخی دندان ها وارد کرده و به مرور زمان باعث حرکت جزئی آنها شوند.
• نایت گارد برای یک فک: معمولاً نایت گارد فقط برای یکی از فک ها (اغلب فک بالا) ساخته میشود. این کار به دندان های فک مقابل اجازه میدهد تا به صورت فیزیولوژیک و جزئی حرکت کنند و در یک موقعیت راحت قرار گیرند، بدون اینکه این حرکات باعث نامرتبی شوند.
• اهمیت ساخت سفارشی: به همین دلیل، تأکید میشود که برای جلوگیری از هرگونه عوارض ناخواسته، حتماً از نایت گارد های سفارشی که توسط دندانپزشک شما تجویز و ساخته میشود، استفاده کنید. ارتودنسی پیشگیری نیز بر اهمیت تطابق کامل دستگاه ها با دهان بیمار تأکید دارد.

آیا نایت گارد یا محافظ دندان برای آپنه خواب مفید است؟

این یک سوال مهم است و نیاز به تفکیک دارد. نایت گارد های استاندارد که برای درمان دندان قروچه طراحی شده اند، برای درمان آپنه خواب مناسب نیستند و حتی ممکن است آن را تشدید کنند.

آپنه خواب یک اختلال جدی است که در آن، راه هوایی در طول خواب به طور مکرر مسدود میشود. برای درمان موارد خفیف تا متوسط آپنه خواب، از دستگاه های خاصی به نام “دستگاه های پیش برنده فک پایین” (Mandibular Advancement Devices) استفاده میشود. این دستگاه ها که از نظر ظاهری شبیه به نایت گارد هستند، با جلو آوردن فک پایین و زبان، راه هوایی پشت گلو را باز نگه میدارند. اگرچه این دستگاه ها نیز از دندان ها در برابر دندان قروچه محافظت میکنند، اما عملکرد اصلی و طراحی آنها کاملاً متفاوت است.

بنابراین، اگر مشکوک به آپنه خواب هستید، باید برای تشخیص و درمان به متخصص خواب مراجعه کنید و از استفاده خودسرانه از نایت گارد برای این منظور خودداری نمایید. درمان آپنه خواب با ارتودنسی و این دستگاه ها یک حوزه تخصصی است.

تفاوت نایت گارد یا محافظ دندان با ریتینر ارتودنسی

اگرچه نایت گارد و ریتینر (نگهدارنده) ارتودنسی ممکن است از نظر ظاهری شبیه به هم باشند، به خصوص ریتینرهای شفاف (Essix)، اما اهداف و طراحی آنها کاملاً متفاوت است.

• هدف اصلی ریتینر: وظیفه اصلی ریتینر یا نگهدارنده ارتودنسی، ثابت نگه داشتن دندان ها در موقعیت جدید و مرتب خود پس از اتمام درمان ارتودنسی است. این دستگاه ها برای مقاومت در برابر نیروهای بازگشت طبیعی دندان ها طراحی شده اند.
• هدف اصلی نایت گارد: وظیفه اصلی نایت گارد، جذب نیروهای شدید و مخرب ناشی از دندان قروچه و محافظت از سطح دندان ها در برابر سایش است.
• ضخامت و جنس: نایت گارد ها معمولاً از مواد ضخیم تر و مقاوم تری نسبت به ریتینرهای شفاف ساخته میشوند تا بتوانند نیروهای سنگین دندان قروچه را تحمل کنند. ریتینرها نازک تر هستند تا راحتی بیشتری داشته باشند.
• پوشش دندانی: نایت گارد ها معمولاً فقط سطح جونده دندان ها را میپوشانند، در حالی که ریتینرهای شفاف ممکن است تمام سطح دندان تا لثه را پوشش دهند.

چگونه نایت گارد یا محافظ دندان مناسب انتخاب کنیم؟

در این مقاله دریافتیم که نایت گارد یا محافظ دندان چیست؟ حال باید بدانید، که برای یک انتخاب درست باید دو نکته را در نظر داشته باشید. نکته اول اینکه نایت گارد شما باید کاملاً با شکل دندان های شما تناسب داشته باشد. نکته بعد این که مهم ترین وظیفه، یعنی محافظت از دندان ها را انجام دهد. راحتی و اثربخشی نایت گارد در نوع مواد و ضخامت آن است. این ماده تعیین کننده این است که محافظ دندان در برابر دندان چه واکنش هایی داشته باشد.

بنابراین، یافتن بهترین گزینه این است که در نظر بگیرید چه موادی در نایت گارد به کار رفته و کدام ضخامت آن برای دندان های شما مناسب است. برای این کار می توانید با دندانپزشک خود مشورت داشته باشید. او با ارزیابی شدت دندان قروچه و وضعیت دندان های شما، بهترین نوع (نرم، سخت یا دولایه) را برایتان تجویز خواهد کرد. به طور کلی، برای دندان قروچه شدید، نایت گارد های سخت یا دولایه به دلیل دوام و محافظت بیشتر، انتخاب بهتری هستند.

مطالعه کنید: درمان دندان های حساس

جدول مقایسه ای: نایت گارد در مقابل سایر درمان های دندان قروچه

خدمات تخصصی مرتبط با نایت گارد در کلینیک دکتر مهریزی

در کلینیک بهترین متخصص ارتودنسی شهرک غرب، ما به تشخیص و مدیریت مشکلات ناشی از دندان قروچه و اختلالات مفصل فک اهمیت ویژه ای میدهیم و آماده ارائه خدمات تخصصی در این زمینه هستیم.

• ارتودنسی کودکان: تشخیص به موقع و درمان ناهنجاری های دندانی-فکی در سنین رشد.
• ارتودنسی بزرگسالان: ارائه راه حل های مدرن و متناسب با نیازهای بزرگسالان برای داشتن لبخندی زیبا.
• ارتودنسی ثابت: استفاده از براکت های فلزی یا سرامیکی برای اصلاح پیچیده ترین ناهنجاری ها.
• ارتودنسی متحرک: استفاده از پلاک های متحرک برای درمان های ساده تر یا به عنوان بخشی از درمان دو مرحله ای.
• ارتودنسی نامرئی: روشی شفاف و تقریبا نامرئی برای ردیف کردن دندان ها بدون دیده شدن دستگاه.
• ارتودنسی سرامیکی: بریس های همرنگ دندان که زیبایی بیشتری را در طول دوره درمان فراهم می کنند.
• ارتودنسی لینگوال: پیشرفته ترین روش ارتودنسی که در آن بریس ها در پشت دندان ها نصب می شوند.

نتیجه گیری

در نهایت، نایت گارد یا محافظ دندان یک ابزار درمانی بسیار ارزشمند و موثر برای محافظت از دندان ها در برابر آسیب های مخرب ناشی از دندان قروچه است. این وسیله با جذب نیروهای فشاری، نه تنها از ساییدگی و شکستگی دندان ها جلوگیری میکند، بلکه به تسکین دردهای فک و سردردهای مرتبط نیز کمک شایانی مینماید. اگرچه نایت گارد عادت دندان قروچه را درمان نمیکند، اما به عنوان خط اول درمان برای مدیریت عوارض آن، به شدت توصیه میشود.

برای دستیابی به بهترین نتیجه، انتخاب یک نایت گارد سفارشی که توسط دندانپزشک و بر اساس قالب دندان های شما ساخته شده، ضروری است. با استفاده منظم و مراقبت صحیح از این وسیله، میتوانید سلامت و زیبایی لبخند خود را برای سال های طولانی تضمین کنید. در کلینیک دکتر احسان مهریزی متخصص ارتودنسی، ما آماده ارائه مشاوره و ساخت بهترین نایت گارد برای شما هستیم.

سوالات متداول

آیا استفاده از نایت گارد یا محافظ دندان میتواند مضر باشد؟

اگر نایت گارد به صورت سفارشی و توسط دندانپزشک ساخته شده باشد، استفاده از آن هیچ ضرری ندارد. اما استفاده طولانی مدت از نایت گارد های پیش ساخته یا نامناسب میتواند باعث تغییر در بایت و جابجایی دندان ها شود.

آیا میتوانم با نایت گارد یا محافظ دندان صحبت کنم؟

صحبت کردن با نایت گارد های حجیم پیش ساخته تقریباً غیرممکن است. اما با نایت گارد های سفارشی که تطابق کاملی با دندان ها دارند، میتوان به راحتی و با حداقل نوک زبانی شدن، صحبت کرد.

آیا نایت گارد یا محافظ دندان باعث پوسیدگی دندان میشود؟

خیر، خود نایت گارد باعث پوسیدگی نمیشود. اما اگر قبل از استفاده از آن دندان های خود را به خوبی مسواک نزنید، نایت گارد میتواند باکتری ها و پلاک را روی سطح دندان حبس کرده و ریسک پوسیدگی را افزایش دهد.

آیا میتوانم نایت گارد یا محافظ دندان را برای فک پایین سفارش دهم؟

بله، اگرچه نایت گارد معمولاً برای فک بالا ساخته میشود، اما بسته به شرایط بایت و راحتی بیمار، میتوان آن را برای فک پایین نیز طراحی و تولید کرد. این تصمیم باید با مشورت دندانپزشک گرفته شود.

تفاوت نایت گارد یا محافظ دندان با محافظ های ورزشی چیست؟

محافظ های ورزشی (Mouthguard) برای جذب ضربات ناگهانی و شدید طراحی شده اند و معمولاً بسیار حجیم تر و نرم تر هستند. اما نایت گارد برای مقاومت در برابر نیروهای سایشی طولانی مدت طراحی شده و معمولاً نازک تر و سخت تر است.

آیا نایت گارد یا محافظ دندان میتواند باعث درد فک شود؟

یک نایت گارد مناسب باید باعث تسکین درد فک شود. اگر پس از استفاده از نایت گارد دچار درد فک شدید، احتمالاً نایت گارد شما به درستی تنظیم نشده یا نامناسب است و باید برای بررسی مجدد به دندانپزشک خود مراجعه کنید.

آیا کودک من به نایت گارد یا محافظ دندان نیاز دارد؟

دندان قروچه در کودکان شایع است و اغلب با رشد کودک برطرف میشود. استفاده از نایت گارد برای کودکان تنها در صورتی توصیه میشود که ساییدگی شدید در دندان های دائمی آنها مشاهده شود. مکیدن شست چه تاثیری بر دندان های کودکان دارد؟ این عادت نیز باید مدیریت شود.

منابع

• American Dental Association (ADA)
• Sleep Foundation