هایپردونتیا یا دندان اضافه

آیا می دانید هایپردونتیا یا دندان اضافه چیست؟ دندان اضافی نیز مانند دندان نهفته یکی از اختلالات و ناهنجاری‌ های دهان و دندان است. دندان اضافه در بزرگسالان و یا دندان اضافه در نوزاد زمانی شناخته می شود که دندان ها بیشتر از تعداد استاندارد در دهان وجود داشته باشند. علاوه بر دندان اضافی، وجود دندان نهفته یکی از ناهنجاری‌ های دندان است که باید به وسیله ارتودنسی درمان شود. وجود دندان عقل نهفته و دندان نیش نهفته بسیار شایع است که باید درمان شوند. هایپردونتیا یا دندان اضافه تنها برای ۱ الی ۴ درصد جمعیت جهان اتفاق می‌ افتد که ممکن است شما نیز یکی از آن ها باشید. در این مطلب از دکتر مهریزی، متخصص ارتودنسی، به علل رشد دندان اضافه و نحوه تشخیص و درمان آن خواهیم پرداخت.

در برخی موارد، دندان درد ناگهانی می‌ تواند ناشی از فشار نامناسب بین دندان‌ های فشرده و نامرتب باشد؛ به همین دلیل، آگاهی از روش‌ های درمان شلوغی دندان با ارتودنسی می‌ تواند به پیشگیری از این نوع درد کمک کند.

مقاله مرتبط: درمان دندان نیش نهفته با ارتودنسی چگونه است؟

دندان اضافه چیست؟

اگر تعداد دندان‌هایتان بیشتر از میزان استاندارد «۲۰ دندان شیری در کودکی و ۳۲ دندان دائمی در بزرگسالی» باشد، به دندان اضافی یا هایپردونتیا مبتلا هستید. در بیشتر موارد، دندان اضافه باعث درد نمی‌شود، اما می‌تواند تأثیرات منفی بر زیبایی و سلامت دهان و دندان شما داشته باشد. به همین دلیل، ضروری است که هر چه سریع‌تر نسبت به درمان آن اقدام کنید.

بیشتر بدانید: فاصله بین دندانی یا دیاستما

دندان اضافه در بزرگسالان

پس از افتادن دندان‌های شیری، دندان‌های دائمی به تدریج رویش می‌کنند تا تعدادشان به ۲۸ دندان برسد. با رسیدن به بزرگسالی، ۴ دندان دیگر به نام دندان‌های عقل ممکن است در انتهای هر فک رشد کنند. البته در برخی از بزرگسالان، دندان عقل ممکن است اصلاً رشد نکند. دندان اضافه به دندان‌هایی گفته می‌شود که علاوه بر ۲۸ دندان اصلی و ۴ دندان عقل، در فک بالا یا پایین و حتی سقف دهان ظاهر می‌شوند. این دندان‌های اضافی معمولاً شکل طبیعی ندارند و می‌توانند باعث اختلال در رویش دندان‌های دائمی شوند؛ به همین دلیل، بهتر است هر چه سریع‌تر برای درمان آن‌ها اقدام شود. همه چیز درباره ارتودنسی بزرگسالان را در صفحه لینک شده بخوانید.

دندان اضافی در لثه کودکان

تمام کودکان ۲۰ دندان شیری دارند که تا سن ۳ سالگی رشد می‌کنند و از حدود ۶ سالگی به تدریج می‌افتند و جای خود را به دندان‌های دائمی می‌دهند. اما گاهی ممکن است دندان اضافه در کودکان ظاهر شود و متوجه شوید که فرزندتان علاوه بر دندان‌های شیری، چند دندان اضافی هم دارد. رویش دندان‌های اضافی در لثه کودکان می‌تواند مشکلات زیادی ایجاد کند. به عنوان مثال، ممکن است در رشد و رویش دندان‌های دائمی اختلال ایجاد کنند. به همین دلیل، پزشکان با بررسی وضعیت کلی فک و دهان کودک، بهترین روش درمان را برای رفع این مشکل انتخاب می‌کنند. جالب است بدانید که از هر ۴ کودک، یک نفر به این مشکل مبتلا می‌شود و این عارضه در پسران بیشتر از دختران دیده می‌شود.

ارتودنسی کودکان و هزینه های مربوط به آن را در صفحه لینک شده بخوانید.

بیشتر بدانید: تاثیر وراثت و ژنتیک در مشکلات ارتودنسی

علل رشد دندان اضافه‌

علت دقیق بروز دندان‌های اضافی هنوز مشخص نیست، اما عوامل زیر می‌توانند در ایجاد این عارضه نقش داشته باشند:

ژنتیک: ژنتیک یکی از عواملی است که می‌تواند در بروز بسیاری از مشکلات دهانی و دندانی، از جمله رشد دندان‌های اضافی، مؤثر باشد.

برخی بیماری‌ها: مشکلات و بیماری‌های مادرزادی مانند شکاف لب و کام، سندروم گاردنر، و سندروم Ehler-Danlos نیز از عوامل مؤثر در ایجاد این اختلال هستند.

شکاف لب و کام: این بیماری مادرزادی باعث ایجاد شکاف در لب، کام یا هر دو می‌شود. علاوه بر مشکلات دندانی مانند نامنظم شدن دندان‌ها یا عدم رویش کامل آن‌ها، می‌تواند در ایجاد دندان‌های اضافی نیز نقش داشته باشد.

سندروم گاردنر: این سندروم یک بیماری ارثی نادر است که باعث رشد غیرطبیعی بافت‌های بدن می‌شود. یکی از عوارض آن، رویش دندان‌های اضافی است.

سندروم :Ehler-Danlos این بیماری ارثی نادر باعث اختلال در بافت‌های هم‌بند می‌شود و می‌تواند لثه را تحت تأثیر قرار دهد و در رویش دندان‌های اضافی نقش داشته باشد.

فعالیت بیش از حد برخی سلول‌ها: برخی سلول‌ها با فعالیت بیش از حد، موجب رشد جوانه‌های دندانی اضافی می‌شوند.

اطلاعات بیشتر: قیمت ارتودنسی دندان در تهران

انواع دندان اضافی بر اساس محل رشد

دندان های اضافی می توانند در سراسر دهان ایجاد شوند. دندانپزشکان آن ها را براساس مکانی که رشد کرده اند اینگونه طبقه بندی می کنند:

• مزیودنس: این یک دندان اضافی است که بین دو دندان برش مرکزی رشد می کند، یعنی دو دندان صاف در جلوی فک بالا
• دیستومولار: این اشاره به یک دندان اضافی دارد که در ردیف پشت دندان های آسیاب رشد می کند، یعنی دندان های بزرگ و مسطح در پشت دهان
• پارامولار: این یک دندان اضافی است که در کنار یکی از دندان های آسیاب رشد می کند و خارج از خط دندان های دیگر است.

اشکال مختلف دندان اضافه

دندان‌های اضافی می‌توانند اشکال مختلفی داشته باشند که رایج‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:

مخروطی شکل :(Conical) این نوع دندان اضافه کوچک بوده و به‌صورت مخروطی در پشت دندان‌های جلویی رشد می‌کند.

برآمدگی‌های سلی :(Tuberculate) این دندان‌ها معمولاً به‌صورت جفت رشد می‌کنند، به ندرت از لثه بیرون می‌زنند و اغلب به‌صورت پنهان در لثه باقی می‌مانند.

مکمل مانند :(Supplemental) این دندان شبیه به یک دندان معمولی است و معمولاً در انتهای ردیف دندان‌ها رشد می‌کند.

ادنتوم :(Odontoma) این نوع دندان زمانی شکل می‌گیرد که بافت دندانی به طور غیرعادی و به تعداد زیاد رشد کند. ادنتوم نوعی تومور خوش‌خیم است که به ندرت در دندان‌های شیری دیده می‌شود و می‌تواند به دلایل ژنتیکی، آسیب دندانی یا عفونت ایجاد شود.

مطالعه بیشتر: ارتودنسی بدون کشیدن دندان

نحوه تشخیص هایپردونتیا

اگر دندان اضافه درآمده باشد و ظاهرش نمایان شده باشد، تشخیص هایپردونتیا بسیار ساده است. اما اگر دندان اضافه هنوز نمایان نشده باشد، شما می‌توانید در معاینه منظم خود با دندان‌پزشک و تهیه عکس ایکس ری متوجه وجود آن شوید. در نهایت ممکن است دندانپزشک شما برای بررسی دقیق شرایط دهان، فک و دندان‌ها، از شما بخواهد که سی‌تی‌اسکن تهیه کنید. در تمام این مراحل، پزشک را از شرایط ژنتیکی خود آگاه کرده و سابقه بیماری‌های خود را شرح دهید.

معایب دندان اضافه 

روییدن دندان اضافه در بزرگسالان و کودکان می‌تواند مشکلات زیادی به همراه داشته باشد. گاهی این مشکلات تنها بر زیبایی و اعتماد به نفس تأثیر می‌گذارد، اما در برخی موارد، مشکلات جدی‌تری مانند آسیب به دندان‌های دائمی نیز رخ می‌دهد. در اینجا به چند نمونه از عوارض و مشکلات رویش دندان اضافه در فک بالا و پایین اشاره می‌کنیم:

آسیب به دندان‌های مجاور: دندان‌های اضافی ممکن است به ریشه دندان‌های دائمی مجاور آسیب برسانند.

ممانعت از رشد دندان‌ها: وجود دندان اضافه در کودکان می‌تواند جلوی رشد طبیعی دندان‌های دائمی را بگیرد.

ایجاد کیست لثه: یکی از عوارض دیگر دندان‌های اضافه، ایجاد کیست در لثه است.

تأثیر منفی بر چهره و اعتماد به نفس: دندان‌های اضافی، به‌ویژه اگر در ناحیه خط لبخند باشند، می‌توانند تأثیرات منفی بر ظاهر فرد گذاشته و اعتماد به نفس او را کاهش دهند.

اگر با مشکل دندان نهفته روبرو هستید یا میخواهید بیشتر درباره علل و روش‌ های درمان آن بدانید، این مطلب را از دست ندهید.

روش های درمان دندان اضافه

با استفاده از روش های زیر می توان عارضه دندان اضافه را درمان کرد و از بروز عوارض مرتبط با آن پیشگیری نمود:

کشیدن دندان اضافه

کشیدن دندان اضافه به محل قرار گیری آن بستگی دارد. در صورتی که این دندان ها در قسمت جلوی دهان قرار داشته باشند و علاوه بر آن ها دندان های اصلی نیز موجود باشند، می توان دندان اضافه را کشید. اما در برخی موارد ممکن است دندان در بخش عقبی دهان رشد کرده باشد و در صورتی که فرد دندان اصلی خود را کشیده باشد و یا به هر دلیل دیگری از دست داده باشد، می توان دندان اضافی را جایگزین آن نمود. بنابراین کشیدن دندان اضافه به محل قرار گیری آن، سالم بودن و همچنین تعداد دندان های موجود در دهان بیمار بستگی دارد.

جراحی اندودونتیک

جراحی اندودنتیک یک تکنیک جراحی دهان است که دندانپزشک شما، فقط وقتی اقدام به استفاده از این روش می‌نماید که دندان اضافه و دندان دائمی به هم جوش خورده باشند .در این روش، دندانپزشک ابتدا بافت اطراف ریشه دندان جوش خورده را بلند کرده و سپس با جراحی، دندان جوش خورده را حذف می‌کند. زیرا ریشه دندان درگیر شده و تنها راه رفع مشکل از طریق جراحی می‌باشد.

ارتودنسی دندان اضافی

برای بیماران مبتلا به هایپردونتیا، ممکن است درمان ارتودنسی همراه با استخراج ضروری باشد. یک جراح دهان و دندان می تواند دندان اضافی را برداشته و سپس یک متخصص ارتودنسی می تواند دندان ها را برای ایجاد لبخندی هماهنگ و سالم تراز کند. یکی از دلایل کشیدن دندان برای ارتودنسی وجود دندان اضافی در دهان می باشد. برخی از بیماران ممکن است نیازی به استخراج نداشته باشند و فقط به درمان ارتودنسی نیاز داشته باشند. مشاوره با یک متخصص ارتودنسی به شما کمک می کند تا یک برنامه درمانی ایجاد کنید که نیاز شما را به بهترین شکل برآورده کند.

مقاله مرتبط: کشیدن دندان عقل برای ارتودنسی

اطلاعات بیشتر: بهترین متخصص ارتودنسی ثابت

چه موقع برای ارتودنسی دندان اضافی به دندانپزشک مراجعه شود؟

اگر فردی متوجه دندان های اضافی به خصوص دندان هایی که با دندان های اطراف همخوانی ندارد شود، باید به دندانپزشک مراجعه کند. به طور کلی، در مورد هر گونه تورم یا درد در دهان با دندانپزشک مشورت کنید. در صورت مشاهده دیرکرد رشد دندان های دائمی کودک و یا وجود فاصله زیاد بین دندان های دائمی به خصوص دندان های جلو، والدین با دندانپزشک مشورت کنند. مهم است که معاینات معمول دندانپزشکی را جدی بگیرید. یک دندانپزشک ممکن است در طی یک معاینه منظم یا اشعه ایکس، هایپردونتیا را تشخیص دهد.

جمع بندی

در این مطلب آموختیم، که هایپردونتیا یا دندان اضافه چیست؟ اگر از اختلال هایپردونتیا رنج می‌برید، توصیه می‌شود در همان مراحل اولیه با مراجعه به بهترین دندانپزشکی که در دسترس دارید برای درمان آن اقدام کنید. در غیر این صورت در آینده ممکن است با اختلالات جدی‌تری روبه‌رو شوید. این مسئله را هم در نظر داشته باشید که کشیدن دندان اضافی اساسا به‌ مانند سایر دندان‌ها است. جدی‌ترین حالت این است که به دلایلی نیاز به جراحی پیدا کند. منظور اینکه با طی کردن روند درمانی در آینده دیگر هیچ مشکلی نخواهید داشت. تنها یک یا دو هفته پس از جراحی یا کشیدن دندان کمی ناراحتی و درد احساس خواهید کرد و بعد از آن، همه چیز به حالت اولیه برخواهد گشت. دکتر مهریزی بهترین متخصص ارتودنسی در شهرک غرب انواع ارتودنسی مانند ارتودنسی متحرک، ارتودنسی نامرئی، ارتودنسی لینگوال و ارتودنسی سرامیکی را در مطب تخصصی خود انجام می دهی. برای مشاوه و تماس با ایشان فرم زیر را کامل کنید.
انحراف یا کجی فک نه‌ تنها می‌ تواند ظاهر صورت و لبخند فرد را تحت‌ تأثیر قرار دهد، بلکه ممکن است در عملکرد طبیعی فک، مانند جویدن غذا، تکلم و حتی تنفس نیز اختلال ایجاد کند و در صورت عدم درمان، منجر به بروز مشکلات جدی‌ تر در ساختار دهان و فک شود.