دندان های نامرتب و کج در میان افراد، چه کودکان و چه بزرگسالان، امری رایج است. اگر دندان های شما صاف و منظم نیستند، لازم نیست حتماً به فکر اصلاح آن ها باشید؛ چرا که همین ویژگی ممکن است لبخند شما را خاص تر و جذاب تر کند. با این وجود، اگر از ظاهر دندان هایتان راضی نیستید یا این مشکل تأثیری منفی بر سلامت دهان یا نحوه صحبت کردنتان گذاشته است، می توانید به راهکارهایی برای مرتب کردن آن ها فکر کنید. در این مطلب به بررسی دلایل کج شدن دندان ها، چالش هایی که ممکن است ایجاد کنند و چگونگی صاف کردن آن بدون بریس می پردازیم.
علت کج شدن دندان ها چیست؟
کجی دندان ها می تواند به دلایل گوناگونی در افراد بروز کند. برخی از این عوامل عبارت اند از:
- رشد دندان های دائمی پس از افتادن دندان های شیری: در دوران کودکی، با جایگزین شدن دندان های دائمی به جای دندان های شیری، گاهی به دلیل رشد ناهماهنگ یا فشار دندان های دیگر، دندان های دائمی کج می شوند. برای اطلاعات بیشتر مقاله کج شدن دندان ها در کودکی را مطالعه نمایید.
- عادت های نادرست در کودکی: مکیدن انگشت شصت در کودکان و یا استفاده طولانی مدت از پستانک، به ویژه پس از سه سالگی، می تواند بر شکل دندان ها اثر گذاشته و منجر به کجی آنها شود.
- از دست دادن دندان در بزرگسالی: زمانی که یکی از دندان ها از بین می رود (معمولاً به دلیل پوسیدگی)، دندان های مجاور ممکن است برای پر کردن فضای خالی حرکت کنند و این جابه جایی اغلب باعث نامرتبی دندان ها می شود.
- عوامل ژنتیکی و مادرزادی: برخی افراد به دلیل وراثت دچار کجی دندان می شوند که در این حالت، پیشگیری از آن امکان پذیر نیست.
- عوامل خاص و کمتر شایع: مشکلاتی مانند شکاف کام، ناهماهنگی در فک، یا آسیب های وارد شده به صورت و مفصل فک (TMJ) نیز می توانند منجر به کجی دندان ها شوند. مقاله درمان اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMJ) با ارتودنسی را مطالعه نمایید.
مشکلات مربوط به کجی دندان ها
علاوه بر تأثیرات منفی ظاهری ناشی از نامرتبی دندان ها، این وضعیت می تواند در صورت عدم درمان به مشکلات جدی و بلندمدت منجر شود. قرارگیری نادرست دندان ها در دهان موجب می شود که حمایت کافی از موقعیت آن ها فراهم نشود و همین امر فشار بیشتری را به فک و ماهیچه های مرتبط وارد می کند. در نتیجه، احتمال آسیب دیدگی در ناحیه دهان به میزان قابل توجهی افزایش می یابد. افراد مبتلا به این مشکل ممکن است با درد یا حساسیت دندان ها مواجه شوند که علاوه بر ناراحتی، خطر پوسیدگی و آسیب های جدی تر به دندان ها را نیز بیشتر می کند.
مطالعه بیشتر: ارتودنسی دندان کج
چگونه دندان کج را در خانه صاف کنیم؟
صاف کردن دندان های نامرتب در خانه اقدامی خطرناک و پرریسک است که نتایج قطعی و قابل اطمینانی ندارد. با این حال، برخی افراد به اشتباه از روش های غیرعلمی برای این کار استفاده می کنند:
- فشار زبان روی دندان ها: این روش بر پایه فشار دادن زبان به دندان ها استوار است. اما چون زبان قدرت کافی برای جابه جایی دندان ها ندارد، این کار فقط در موارد خاص، مانند دندان های شیری لق، ممکن است تأثیر جزئی داشته باشد.
- استفاده از نوارهای لاستیکی: این روش شامل استفاده از نوارهای لاستیکی برای اعمال فشار به دندان ها است. با این حال، این فشار اغلب به ریشه دندان ها آسیب می زند و خطر خرابی آن ها را به همراه دارد.
- جویدن اجسام سخت مانند چوب: تصور می شود که جویدن چوب به دلیل سختی آن، به صاف شدن دندان ها کمک کند. اما این اقدام باعث وارد آمدن فشار زیاد به فک و از بین رفتن مینای دندان می شود.
تمامی این روش ها غیر علمی و غیر ایمن هستند و انجام آن ها می تواند آسیب های جدی و جبران ناپذیری به دندان ها وارد کند. واقعیت این است که صاف کردن دندان ها به شکل ایمن و اصولی تنها از طریق مراجعه به دندانپزشک ممکن است. برای درمان دندان های کج، دندانپزشک با بررسی دقیق وضعیت فک و دندان ها و انجام عکس برداری، بهترین روش درمانی را پیشنهاد می دهد. انتخاب نهایی از بین گزینه های پیشنهادی باید با راهنمایی و تأیید متخصص انجام شود تا از آسیب های احتمالی پیشگیری شود.
مقاله مرتبط: ارتودنسی دندان نیش
چگونه دندان های کج را بدون بریس صاف کنیم؟
- صاف کردن دندان ها با کامپوزیت: یکی از رایج ترین روش ها برای درمان کجی دندان، استفاده از کامپوزیت است. این روش به دلیل کاربرد آسان و نتیجه مطلوب، طرفداران زیادی دارد. در این روش، دندان پزشک از رزین کامپوزیتی برای فرم دهی و صاف کردن دندان ها استفاده می کند. کامپوزیت نه تنها برای صاف کردن دندان های کج، بلکه برای ترمیم دندان های شکسته، پر کردن فواصل بین دندان ها، پوشاندن لکه ها و بهبود ظاهر دندان ها نیز کاربرد دارد. حال این سوال مطرح است که ارتودنسی دندان بهتر است یا کامپوزیت؟
- صاف کردن دندان ها با لیزر: گرچه به نظر می رسد استفاده از لیزر برای صاف کردن دندان ها یک روش نوآورانه و جالب باشد، اما در حقیقت لیزر به تنهایی نمی تواند دندان ها را مرتب کند. کاربرد اصلی لیزر در دندان پزشکی به تسریع حرکت دندان ها در ارتودنسی، آماده سازی مینای دندان قبل از چسباندن بریس، کاهش درد پس از اعمال نیروی ارتودنسی، چسباندن براکت ها و پیشگیری از آسیب به مینای دندان محدود می شود. همچنین، لیزر برای درمان مشکلات لثه و فرنکتومی نیز به کار می رود.
- صاف کردن دندان ها بدون ارتودنسی: یکی از روش های محبوب برای اصلاح دندان های کج، جابجایی دندان ها بدون استفاده از ارتودنسی است. این روش می تواند شامل استفاده از کامپوزیت یا لمینت برای بهبود ظاهر دندان ها باشد، اما نباید انتظار اصلاح ساختار دندان ها را داشت. در واقع، این روش ها بیشتر برای ترمیم دندان های بیرون آمده یا کج شده مناسب هستند و به هیچ وجه جایگزین ارتودنسی نمی شوند. این درمان ها ممکن است سریع و کم هزینه باشند، اما دوام و اثربخشی ارتودنسی را ندارند و احتمال تغییر رنگ یا آسیب به دندان ها پس از مدتی وجود دارد.
- درمان کجی دندان با لمینت: اگر کجی دندان ها زیاد نباشد، لمینت می تواند گزینه مناسبی برای اصلاح آن ها باشد. این روش به دندان ها شکل زیباتری می دهد و می تواند آن ها را محکم تر و سفیدتر کند. با این حال، باید توجه داشت که لمینت جایگزینی برای ارتودنسی نیست و تنها جنبه زیبایی دارد. این روش مناسب برای دندان های شکسته، ترک خورده یا تغییر رنگ داده است. برخلاف ارتودنسی که پروسه ای طولانی مدت است، لمینت می تواند در مدت زمان کوتاهی دندان ها را بهبود بخشد.
- صاف کردن دندان ها با پلاک نامرئی: پلاک های ارتودنسی نامرئی، یکی دیگر از روش های محبوب برای صاف کردن دندان هاست. این روش نیاز به تعهد بیمار برای استفاده مستمر از پلاک ها دارد و ممکن است چندین ماه به طول انجامد. مزایای این روش شامل راحتی استفاده، کمتر بودن موارد اورژانسی، رعایت آسان بهداشت دهان و دندان در طول درمان و امکان برداشتن پلاک ها در مواقع خاص است. اگر بیمار به دستورات پزشک عمل کند، این روش می تواند گزینه مناسبی برای اصلاح دندان های کج باشد.
اهمیت ردیف کردن دندان ها
رسیدگی به کجی و نامرتبی دندان های جلو می تواند نتایج مثبت زیر را به همراه داشته باشد:
- دستیابی به لبخندی جذاب و دلنشین.
- افزایش سلامت دهان و دندان به دلیل آسان تر شدن رعایت بهداشت.
- پیشگیری از عفونت ها و بیماری های لثه.
- کاهش خطر پوسیدگی دندان ها با مرتب تر شدن ساختار آن ها.
نکاتی جهت جلوگیری از کج شدن دندان ها
راهکارهای مؤثر برای جلوگیری از نامرتب شدن دندان ها عبارتند از:
- رعایت بهداشت دهان و دندان: مسواک زدن حداقل دو بار در روز به ویژه پس از وعده های غذایی، نقش مهمی در جلوگیری از پوسیدگی و آسیب به دندان ها دارد.
- استفاده از نخ دندان: نخ دندان کشیدن روزانه کمک می کند تا باقی مانده غذا و پلاک های مضر بین دندان ها پاک شده و از پوسیدگی جلوگیری شود.
- ویزیت منظم دندانپزشک: مراجعه منظم به دندانپزشک برای بررسی و پیشگیری از مشکلات دهان و دندان، به شناسایی و درمان زودهنگام عواملی که می توانند منجر به کجی دندان ها شوند، کمک می کند.
- کنترل عادات کودکان: مکیدن انگشت یا استفاده طولانی مدت از پستانک و شیشه شیر توسط کودکان می تواند به تدریج باعث نامرتب شدن دندان ها شود. والدین باید تلاش کنند این عادات را تا قبل از سه سالگی کاهش دهند.
با این وجود، لازم است بدانید که در برخی موارد نامرتب شدن دندان ها ممکن است دلایل ژنتیکی داشته باشد و پیشگیری از آن ممکن نباشد.
برای حفظ نتایج درمان و جلوگیری از بازگشت دندان ها به حالت قبلی، استفاده از ابزارهایی مانند نگهدارنده ارتودنسی یا ریتینر ضروری است.
خطرات صاف کردن دندان ها بدون بریس با استفاده از روش های نامعتبر
صاف کردن دندان ها بدون استفاده از ارتودنسی سنتی، یکی از روش های غیررایج در دندانپزشکی محسوب می شود که می تواند با پیامدها و خطراتی همراه باشد. در ادامه به برخی از این موارد اشاره می کنیم:
- تشخیص نادرست مشکلات دندانی: انجام این روش ها بدون نظر تخصصی دندانپزشک می تواند مشکلات پنهانی مانند ناهنجاری های فکی یا بیماری های لثه را تشدید کرده و درمان آن ها را به تأخیر بیندازد.
- حرکت نادرست دندان ها: استفاده از روش های غیرعلمی ممکن است باعث جابه جایی دندان ها به موقعیت های ناهماهنگ شود و مشکلاتی مانند اختلال در جویدن، بایت یا حتی صحبت کردن را ایجاد کند.
- آسیب به بافت های دندانی و لثه ها: این روش ها می توانند به مینای دندان و بافت لثه آسیب وارد کنند و خطر عفونت یا فرسایش را افزایش دهند.
- عدم پایداری نتایج: تغییرات ایجادشده با این روش ها معمولاً دوام زیادی ندارند و دندان ها ممکن است به وضعیت اولیه خود بازگردند، که هزینه و زمان بیشتری برای اصلاح مجدد نیاز خواهد بود.
- ناسازگاری با ساختار طبیعی دندان ها: این روش ها ممکن است با فرم طبیعی دندان و فک سازگار نباشند و در آینده مشکلات جدی تری ایجاد کنند.
- هزینه های ناخواسته و طولانی مدت: گرچه این روش ها ممکن است در ابتدا کم هزینه به نظر برسند، اما عوارض ناشی از آن ها می تواند به درمان های پرهزینه تری منجر شود.
- اختلال در گفتار و تلفظ: تغییرات غیر حرفه ای در آرایش دندان ها ممکن است باعث مشکلاتی در ادای کلمات یا عملکرد دهانی شود.
اگر با مشکل دندان نهفته روبرو هستید یا میخواهید بیشتر درباره علل و روش های درمان آن بدانید، این مطلب را از دست ندهید.
اینویزیلاین روشی نوین و نامرئی برای صاف کردن دندان ها است که بدون سیم و براکت، زیبایی لبخند را حفظ می کند.
جمع بندی
برای بسیاری از افراد، استفاده از بریس ها مطمئن ترین و مؤثرترین روش برای اصلاح دائمی وضعیت دندان هاست. اگر دندان های شما اندکی نامرتب یا فشرده باشند، ممکن است تنها استفاده از نگهدارنده های تخصصی که توسط ارتودنتیست تجویز می شوند، کافی باشد. هرگز نباید تلاش کنید به صورت خودسرانه دندان های خود را صاف کنید. بهتر است با یک متخصص ارتودنسی در تهران مشورت کنید تا بهترین روش را برای بهبود وضعیت دندان هایتان انتخاب کنید. در کلینیک تخصصی دکتر مهریزی انواع درمانهای ارتودنسی مانند ارتودنسی ثابت، ارتودنسی متحرک، ارتودنسی کودکان، ارتودنسی بزرگسالان، ارتودنسی لینگوال، ارتودنسی سرامیکی با بهترین و به روز ترین روشهای دنیا انجام می شود. برای اطلاع از هزینه ارتودنسی سال ۱۴۰۳ با ما تماس بگیرید.
برای مشاهده نمونه درمانهای ارتودنسی کلیک کنید.
ثبت درخواست مشاوره
برای دریافت مشاوره و یا رزرو نوبت با دکتر احسان مهریزی، متخصص ارتودنسی و ناهنجاری های فک و صورت، فرم زیر را پر کنید.
