جراحی فک ارتوگناتیک چیست؟
جراحی فک ارتوگناتیک یا ارتوسرجری (Orthognathic surgery)، برای کاهش علائم و ناهماهنگی های فک و ایجاد تعادل بین فک ها میباشد. زمانی که دندان ها و فک ها نامرتب هستند، وضعیتی پیش می آید به نام مال اکلوژن، که تنها با ارتودنسی اصلاح نمیشود. در این صورت ممکن است، متخصص ارتودنسی شما را به ارجاع دهد. جراحی فک یا همان جراحی ارتوگناتیک، میتواند فک ها را به موقعیت مطلوب تری تبدیل کند، تا ناهماهنگی بین فک بالا و فک پایین از بین برود.
هنگامی که جراحی فک انجام شد و فک ها به موقعیت مناسبی رسیدند، متخصص ارتودنسی می تواند کار بر روی دندان ها را شروع کند. جراح شما مزایا و معایب هر دو روش جراحی و غیر جراحی را بررسی میکند و به شما میگوید، تا بتوانید تصمیم درستی بگیرید. در روش جراحی ارتوگناتیک فک های بالا و پایین صاف یا مجدداً تنظیم میشوند و شکل اسکلت فک مانند، فک های عقب رفته یا بیرون زده (اپن بایت یا کراس بایت) اصلاح میشود. مراجعه به متخصص خوب ارتودنسی در شمال تهران برای درمان ناهنجاری فک، گامی مؤثر در جهت بهبود ساختار فک و اصلاح طرح لبخند است.
ارتودنسی تنها درمانی است که با اصلاح موقعیت دندان ها و فک، همزمان سلامت، عملکرد و زیبایی لبخند شما را به صورت علمی و ماندگار تضمین میکند. انحراف یا کجی فک نه تنها می تواند ظاهر صورت و لبخند فرد را تحت تأثیر قرار دهد، بلکه ممکن است در عملکرد طبیعی فک، مانند جویدن غذا، تکلم و حتی تنفس نیز اختلال ایجاد کند و در صورت عدم درمان، منجر به بروز مشکلات جدی تر در ساختار دهان و فک شود.
در برخی موارد، دندان درد ناگهانی می تواند ناشی از فشار نامناسب بین دندان های فشرده و نامرتب باشد؛ به همین دلیل، آگاهی از روش های درمان شلوغی دندان با ارتودنسی می تواند به پیشگیری از این نوع درد کمک کند.
اطلاعات بیشتر: هزینه ارتودنسی دندان
ثبت درخواست مشاوره
برای دریافت مشاوره و یا رزرو نوبت با دکتر احسان مهریزی، متخصص ارتودنسی و ناهنجاری های فک و صورت، فرم زیر را پر کنید.
دلایل انجام جراحی فک ارتوگناتیک
- مشکل در جویدن یا گاز گرفتن غذا
- مشکل در بلع
- درد و سردرد مزمن فک یا مفصل فک (TMJ)
- سایش بیش از حد دندان ها
- اپن بایت (فاصله بین دندان های بالا و پایین در هنگام بسته شدن دهان)
- ظاهر نامتعادل صورت از جلو یا پهلو
- آسیب به صورت یا نقص مادرزادی
- چانه عقب رفته
- فک بیرون زده
- ناتوانی در به هم زدن لب ها
- تنفس مزمن دهان و خشکی دهان
- آپنه خواب (مشکلات تنفسی هنگام خواب، از جمله خروپف)
بیشتر بدانید: تاثیر وراثت و ژنتیک در ارتودنسی
بیشتر بدانید: تحلیل استخوان فک

سن مناسب برای جراحی فک ارتوگناتیک
جراحی فک باید پس از توقف رشد انجام شود. با رشد کردن شکل ظاهری افراد تغییر می کند و ممکن است ناهنجاری هایی که در سنین کم در فک ها وجود داشته تغییر کند. برای همین هم سن مناسب برای جراحی ارتوگناتیک معمولاً برای زنان ۱۴ تا ۱۶ سالگی و برای مردان ۱۷ تا ۲۱ سالگی پیشنهاد می شود. می توانید با مراجعه به یک متخصص ارتودنسی مشورت کنید که آیا فک شما احتیاجی به جراحی دارد یا خیر.
مقاله مفید: اینویزیلاین برای نوجوانان
چه افرادی دچار مشکلات فک می شوند؟
به طور کلی، مشکلات استخوان فک یا در بدو تولد وجود دارد (مادرزادی) و یا در مراحل زندگی که ناشی از آسیب هایی است که در طول زندگی وارد م شود، مثل تصادف و یا شرایط پزشکی، که فک را تحت تأثیر قرار میدهد.
مال اکلوژن به نا هماهنگی در قرار گیری دندان ها و فک ها گفته میشود که میتواند باعث مشکلات زیبایی، گفتاری و عملکردی در دهان شود و نیازمند درمان ارتودنسی است.
مشکلات مادرزادی فکین
مشکلات مادرزادی فک میتواند، مسائل فردی مانند اوربایت باشد، یا میتواند به یک وضعیت پزشکی فراگیر مانند سندرم تریچر کالینز (TCs) مرتبط باشد.
- اپن بایت: هنگام بستن دهان دندانها به هم نمیرسند.
- شکاف کام و لب: صورت و دهان شما به طور طبیعی رشد نکرده باشند.
- سندروم پیر رابین: کودکانی که با سندروم پیر رابین متولد میشوند، اغلب فک پایینی کوچکی دارند، که میتواند غذا خوردن یا تنفس را برای آنها دشوار کند.
ناهنجاری فک یکی از مشکلات رایج ارتودنسی است که درمان آن میتواند بر زیبایی چهره و عملکرد صحیح دندان ها تأثیر بگذارد.
انواع مختلف جراحی فک
جراحی فک مشکلاتی را که باعث میشود، فک بالا یا پایین شما زیاد یا کم بیرون بیاید، اصلاح میکند. همچنین باعث میشود، که اجزای صورت شما متعادل به نظر برسند. سه نوع جراحی فک وجود دارد:
- استئوتومی فک بالا: این جراحی زمانی انجام میشود، که فک بالایی شما بیرون بیاید. استئوتومی فک بالا همچنین اپن بایت و کراس بایت را درمان میکند.
- استئوتومی فک پایین: این جراحی فک پایین را که بیرون زده باشد درمان میکند.
- اگر مشکلی دارید، که هر دو فک را درگیر میکند، جراحی استئوتومی دو طرفه یا جراحی دو فک نامیده میشود.
مقاله مفید: عقب کشیدن فک با ارتودنسی
مزایای جراحی فک ارتوگناتیک چیست؟
جراحی فک برای کسانیکه مشکل حاد فکی دارند، مناسب میباشد و برای کسانیکه از مشکل فک رنج نمیبرند توصیه نمیشود. این جراحی می تواند به موارد زیر کمک کند:
- گاز گرفتن و جویدن را آسان میکند و جویدن را به طور کلی بهبود میبخشد
- مشکلات مربوط به بلع و گفتار را برطرف میکند
- سایش و خرابی بیش از حد دندان ها را به حداقل میرساند
- فیت صحیح بایت یا مسائل مربوط به بسته شدن فک، مانند زمانی که دندان های آسیاب با هم برخورد میکنند، اما دندان های جلو با هم تماس ندارند (اپن بایت)
- عدم تعادل صحیح دندان عدم تقارن، مانند چانه های کوچک، آندربایت، اوربایت و کراس بایت
- تسکین درد ناشی از اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMJ) و سایر مشکلات فک
- آسیب های صورت یا نقص های مادرزادی را ترمیم میکند
- تسکین آپنه انسدادی خواب
نکات مهم بعد از جراحی فک
ممکن است لازم باشد یک تا چهار روز پس از جراحی فک در بیمارستان بمانید، تا شما را تحت نظر داشته باشند. همچنین باید بعد از ترخیص از بیمارستان دوره نقاهت را بگذرانید. در دوره نقاهت باید:
- داشتن رژیم غذایی مناسب
- اگر فرد سیگاری و… است، به طور کامل استعمال دخانیات را در این دوره کنار بگذارد.
- نداشت فعالیت های سخت
- مصرف داروهایی که دکتر برای تسکین درد تجویز کرده است (درست راس ساعت)
- مراجعه به موقع و مرتب به دکتر برای معاینه روند درمان و نبودن مشکل
- شستشوی دهان با آب نمک گرم بعد از جراحی
بعد از اینکه عمل جراحی فک به اتمام رسید، این احتمال وجود دارد که صورت ورم کند. اما نگران این موضوع نباشید، چون بعد از ۱۰ روز تا دو هفته کامل از بین میرود. میتوانید، از کیسه یخ در ۲۴ ساعت اول بعد از جراحی استفاده کنید.

نمونه درمان ارتودنسی بدون جراحی فک
برای بسیاری از بیماران، درمان ارتودنسی بدون نیاز به جراحی فک گزینه ای مناسب است. استفاده از بریس ها و نگهدارنده ها میتواند بسیاری از مشکلات دندانی را اصلاح کند و نیازی به جراحی فک نخواهد بود.
نمونه درمان جراحی فک برای مشکلات پیچیده
در مواردی که ناهنجاری های فک شدیدتر هستند و به درمان ارتودنسی پاسخ نمیدهند، جراحی فک ارتوگناتیک میتواند راه حلی مناسب باشد. این جراحی میتواند به اصلاح مشکلات فک و دندان ها کمک کند.
درمان اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMJ) با ارتودنسی
اختلالات مفصل گیجگاهی فکی میتواند باعث درد و مشکلاتی در عملکرد فک شود. درمان ارتودنسی میتواند به اصلاح برخی از این مشکلات کمک کند و بهبود کیفیت زندگی بیماران را فراهم آورد.
ارتودنسی فک بالا و ارتودنسی فک پایین برای رفع ناهنجاری ها
ارتودنسی فک بالا و پایین میتواند به اصلاح ناهنجاری هایی مانند اوربایت و اپن بایت کمک کند. با استفاده از درمان های مناسب، میتوان به تعادل فک ها و دندان ها دست یافت.
جراحی فک یا ارتودنسی: کدام روش برای شما مناسب است؟
در بسیاری از مواقع، افراد برای اصلاح ناهنجاری های فک یا دندان ها به ارتودنسی مراجعه میکنند، اما در شرایط خاص ممکن است جراحی فک ارتوگناتیک ضروری باشد.
ناهنجاری فک: مشکلات و درمان ها
ناهنجاری های فک میتوانند تأثیر زیادی بر زیبایی و عملکرد دهان داشته باشند. این مشکلات میتوانند از مشکلات مادرزادی تا آسیب های ناشی از تصادفات یا بیماری ها ناشی شوند. درمان این ناهنجاری ها میتواند از طریق ارتودنسی یا جراحی فک انجام شود.
صدای مفصل فک: علت ها و روش های درمان
صدای مفصل فک، که ممکن است به صورت کلیک یا درد در هنگام حرکت فک احساس شود، میتواند نشانه ای از اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMJ) باشد. این مشکل ممکن است ناشی از آسیب، فشار زیاد یا ناهنجاری های ساختاری باشد و درمان های مختلفی برای آن وجود دارد که ممکن است شامل ارتودنسی یا جراحی فک باشد.
ثبت درخواست مشاوره
برای دریافت مشاوره و یا رزرو نوبت با دکتر احسان مهریزی، متخصص ارتودنسی و ناهنجاری های فک و صورت، فرم زیر را پر کنید.
منابع:
- American Association of Orthodontists (AAO)
- British Orthodontic Society (BOS)
- Journal of Clinical Orthodontics (JCO)
- Orthodontic Perspectives