جراحی فک و ارتودنسی دو روش درمانی است که برای اصلاح اختلالات فک و دندان، اصلاح بایت و بهبود زیبایی صورت استفاده می‌شوند. در برخی موارد، ارتودنسی به تنهایی قادر به اصلاح مشکلات دندانی و فکی نیست و نیاز به جراحی فک وجود دارد. به طورکلی ارتودنسی و جراحی فک معمولاً به صورت هم‌زمان با یکدیگر انجام می‌شوند.
در واقع این دو درمان مکمل یکدیگر می‌شوند تا بتوان به نتایج بهتری دست‌یافت. در این مطلب از کلینیک دندانپزشکی بهترین دکتر ارتودنسی به رابطه ارتودنسی با جراحی فک و پاسخ به این سؤال که اول جراحی فک یا ارتودنسی؟ پرداخته‌ایم. پس تا انتها با ما همراه باشید.
ثبت درخواست مشاوره
برای دریافت مشاوره و یا رزرو نوبت با دکتر احسان مهریزی، فوق تخصص ارتودنسی، فرم زیر را پر کنید.
جراحی فک یا ارتودنسی؛ کدام توصیه می‌شود؟
این پرسش در واقع اشتباه است. ما نمی‌توانیم این را بگوییم که جراحی فک یا ارتودنسی، چراکه با توجه به مشکل بیمار یا ارتودنسی دندان تنها مشکل او را رفع می‌کند یا ترکیبی از دو درمان ارتودنسی و جراحی فک. موضوع دیگر این است که رویکردهای این درمان‌ها و اهداف آنها متفاوت هستند. نمی‌توان گفت بین جراحی فک یا ارتودنسی کدام بهتر است، چون اینها گزینه‌های جایگزینِ یکدیگر برای درمان ناهنجاری‌های مشابه نیستند. با مطالعه بخش‌های بعد این مقاله بهتر این موضوع را درک می‌کنید.
لینک مفید: ارتودنسی نامرئی
هدف از جراحی فک یا ارتودنسی درمان چه بیماری‌هایی است؟
قبل از اینکه اولویت جراحی فک یا ارتودنسی نسبت به یکدیگر را مشخص کنیم، بهتر است بیماری‌ها و ناهنجاری‌هایی که نیاز به این دو درمان را دارند مرور کنیم. معمول‌ترین شرایطی که فرد و مراجعه‌کننده به هر دو درمان نیاز پیدا می‌کند عبارت‌اند است از:
- انحراف فک بالا یا پایین نسبت به یکدیگر
- مشاهده خط لثه در زمان خندیدن
- عقب با جلو بودن فک پایین نسبت به فک بالا
- کوچک بودن غیرطبیعی چانه (در اصطلاح نداشتن چانه)
- جمع بودن یا تنگ بودن بیش از اندازه فک بالا
- ناهنجاری‌های غیریکنواخت و انحراف فک به داخل یا بیرون
- مشکلات ژنتیکی، مادرزادی یا اتفاقات در کودکی مانند جمع بودن فک بالا
- ناهنجاری اپن بایت در فک
- حوادث ناگهانی در سنین مختلف که قسمتی از فک را دچار شکستگی و تغییر کند.
لینک مفید: ارتودنسی بزرگسالان
بین جراحی فک یا ارتودنسی اول باید کدام را انجام دهیم؟
ارتودنسی نقش مهمی در جراحی فک ایفا می‌کند و پایه و اساس لازم را برای نتایج موفقیت‌آمیز فراهم می‌کند. ارتودنسی با رفع بی‌نظمی‌های دندانی و بهبود تناسبات و عملکرد صورت، هم ظاهر و هم سلامت دهان و دندان بیماران را بهبود می‌بخشد. این درمان هنگامی که با جراحی ترکیب می‌شود، یک رویکرد جامع برای اصلاح ناهنجاری‌های دندانی و صورت ایجاد می‌کند. اما سؤال‌هایی که پیش می‌آید این است که اول ارتودنسی کنیم یا جراحی فک؟ ارتباط جراحی فک و ارتودنسی چیست؟
- ارتودنسی
ارتودنسی ثابت و جراحی اصلاحی فک هر دو از جمله درمان‌های دندانی هستند که به تراز مجدد آنها کمک می‌کنند. اما همان‌طور که اشاره شد، بریس‌ها نمی‌توانند به تنهایی ناهماهنگی‌های شدید فک یا ناهنجاری‌های اسکلتی را اصلاح کنند. در این شرایط نیاز به جراحی فک برای ارتودنسی مطرح می‌شود. این جراحی باهدف ترازکردن فک‌ها و بهبود بایت فرد انجام می‌شود؛ و در کنار آن از بریس‌ها برای مرتب‌کردن دندان‌ها پس از اصلاح تراز فک استفاده می‌شود.
لینک مفید: ارتودنسی متحرک
- جراحی فک
در وهله اول، متخصص ارزیابی می‌کند که آیا جراحی برای ترازکردن فک‌ها و احیاناً جراحی لثه لازم است یا خیر. در صورت لزوم، آنها با ارتودنتیست همکاری می‌کنند تا یک برنامه درمانی سفارشی را برای بیمار ایجاد کنند. وقتی بهبودی پس از جراحی حاصل شود، معمولاً برای چند ماه از بریس استفاده می‌شود تا دندان‌ها در موقعیت‌های جدید خود قرار بگیرند؛ بنابراین ارتباط جراحی فک و ارتودنسی در حالت روتین به‌صورت زیر است:
- ارتودنسی قبل از جراحی فک: در برخی موارد، ارتودنسی ابتدا انجام می‌شود تا توالی و موقعیت دندان‌ها و فک‌ها بهبود یابد و سپس، در صورت لزوم، جراحی فک انجام می‌شود تا تغییرات ساختاری بزرگ‌تری در فک‌ها و صورت ایجاد شود.
- جراحی فک قبل از ارتودنسی: اما در موارد دیگر، به‌خصوص در روش جراحی قبل از ارتودنسی، ابتدا جراحی فک انجام می‌شود تا تغییرات ساختاری لازم را ایجاد کند؛ سپس ارتودنسی برای اصلاح موقعیت دندان‌ها آغاز می‌شود که به طور میانگین شش ماه تا یک سال زمان می‌برد.
بنابراین، ارتودنتیست و جراح فک شما می‌توانند بر اساس شرایط خاص شما، بهترین روش درمانی و ترتیب اجرای آن را مشخص کنند. ترتیب انجام این دو روش بستگی به موارد زیر دارد:
- مشکلات شخصی شما
- ارزیابی دقیق شرایط هر فرد توسط تیم درمانی
- نوع و شدت مشکلات دندانی و فکی هر فرد
لینک مفید: هزینه ارتودنسی
چه زمانی باید با ارتودنسی، جراحی فک نیز انجام شود؟
در بعضی از موارد مشکل مراجعه کنندگان تنها با ارتودنسی قابل‌حل نیست؛ بنابراین حتماً همراه با آن باید جراحی فک هم انجام گیرد. بیشتر ناهنجاری‌های فک که به‌صورت مادرزادی و ارثی در افراد وجود دارد به این نیاز دارد که علاوه بر مرتب‌شدن دندان‌ها با ارتودنسی از جراحی فک نیز بهره مند شوند.
برای افرادی که دچار نامرتبی دندان‌ها هستند و فک‌های آنها نیز کاملاً هماهنگ نمی‌باشد از هر دو روش ارتودنسی و جراحی باید استفاده شود. در تشخیص این که کدام از این درمان‌ها برتری دارد باید گفت اول ارتودنسی باید شروع شود و بعد در حین این درمان بیمار جهت انجام جراحی به جراح فک و صورت مراجعه نماید.
درمان ارتودنسی در بین این گروه از بیماران دو نوع است: ارتودنسی قبل از جراحی و ارتودنسی بعد از جراحی و جراحی فک در میان این دو مرحله خواهد بود. بازگرداندن دندان‌ها به حالت نرمال و اولیه خود ضروری است تا بتوان جراحی فک را انجام داد. ارتودنسی پس از جراحی به این خاطر است که بتوان نظم و ترتیب پایانی را به دندان‌ها داده و بتوان وضعیتی طبیعی و ثابت برای دندان‌ها ایجاد کرد.
زمانی که جراحی فک صورت گیرد بسیاری از اختلالاتی که در اثر یکسان نبودن قرارگیری فک‌ها بر روی‌هم ایجاد شده است از بین خواهد رفت. با ارتودنسی و جراحی تلفظ بیمار بهبود می‌یابد و جویدن غذا به حالت نرمال برمی‌گردد و بسیاری از مشکلات تنفسی بیمار رفع می‌شود.
مقاله مفید: جویدن آدامس حین ارتودنسی
نقش ارتودنسی در جراحی فک
- پایه مناسب برای جراحی موفقیت‌آمیز
قبل از انجام جراحی فک، درمان ارتودنسی اغلب برای ایجاد یک‌پایه مناسب ضروری است. این مرحله آماده‌سازی شامل تراز و صاف‌کردن دندان‌ها، ایجاد یک رابطه مناسب بایت است. ارتودنسی با قراردادن صحیح دندان‌ها به اطمینان از موفقیت‌آمیز بودن جراحی فک کمک می‌کند، زیرا زمینه را برای یک طرح جراحی دقیق فراهم می‌کند.
- رسیدگی به بی‌نظمی‌های دندان
ارتودنسی برای برطرف کردن ناهنجاری‌های دندان مثل فاصله ناکافی، نامرتبی دندان‌ها یا تراز نامناسب امری بسیار ضروری است. با استفاده از بریس‌های دندانی، الاینر ها یا سایر دستگاه‌های ارتودنسی، می‌توان این مشکلات را به‌تدریج اصلاح کرد و به ایجاد لبخندی سالم‌تر و زیباتر کمک کرد. با رفع این بی‌نظمی‌های دندانی از طریق ارتودنسی، می‌توان مزایای جراحی فک را به حداکثر رساند.
- بهبود عملکرد و تناسب صورت
جراحی فک بر اصلاح ناهنجاری‌های فک و عدم تعادل تمرکز دارد که می‌تواند بر ظاهر صورت و عملکرد کلی دهان تأثیر منفی بگذارد. ارتودنسی با ترازکردن دندان‌ها و هدایت فک‌ها به موقعیت صحیح نقش حیاتی در این فرایند ایفا می‌کند. ارتودنسی با بهبود هم‌ترازی فک‌ها و دندان‌ها به دستیابی به تناسب‌های مناسب صورت، بهبود ظاهر بیمار و بهبود عملکرد بایت کمک می‌کند.
- بهبود سلامت دهان و دندان
درمان ارتودنسی قبل از جراحی فک نیز می‌تواند سلامت دهان را بهبود بخشد. چیدمان مناسب دندان‌ها و فک‌ها، بهداشت دهان و دندان را تسهیل می‌کند، خطر پوسیدگی دندان، بیماری لثه و سایر مسائل مربوط به‌سلامت دهان را کاهش می‌دهد.
مقاله مفید: اقدامات لازم قبل از ارتودنسی
جراحی فک و ارتودنسی دندان در کلینیک دندانپزشکی دکتر مهریزی
ناهنجاری‌های فکی و دندانی زندگی روزانه و ساده‌ترین کارها را بسیار چالش‌برانگیز می‌کند. تکمیل درمان با جراحی فک و ارتودنسی صرفاً چند سال طول می‌کشد، اما نتایج آن تا پایان عمر پابرجاست. چنانچه ناهنجاری‌ها شدید باشد، نمی‌توانیم از بین جراحی فک یا ارتودنسی یکی را انتخاب کنیم. زیرا اگر جراحی اصلاحی فک لازم باشد، حتماً قبل و بعد از آن درمان ارتودنسی تجویز و انجام می‌شود.
همه چیز بسته به وضعیت بیمار و نظر متخصص است تا بهترین درمان برای بیمار انجام گیرد. در این مقاله از کلینیک دندانپزشکی دکتر مهریزی به حل مسئله جراحی فک یا ارتودنسی پرداختیم و نکات مربوط به آن را شرح دادیم. شما می‌توانید برای انجام جراحی فک و ارتودنسی دندان خود به مطب دکتر مهریزی مراجعه نمایید. جهت دریافت نوبت و مشاوره تخصصی در این زمینه نیز می‌توانید با شماره‌های موجود در سایت تماس حاصل فرمایید.
